Ուկրաինայում ինտենսիվ մարտերը Պենտագոնին ստիպել են վերանայել զենքի պաշարները։ Եթե այսօր եւս մեկ խոշոր պատերազմ սկսվի, կբավարարի՞ արդյոք Միացյալ Նահանգներին զինամթերքը պայքարի համար:
Սա մի հարց է, որը կանգնած է Պենտագոնի պլանավորողների առջեւ ոչ միայն այն պատճառով, որ նրանք ձգտում են Ուկրաինային մատակարարել Ռուսաստանի դեմ պատերազմի համար, որը կարող է տարիներ շարունակվել, այլ նաեւ այն պատճառով, որ նրանք կանխատեսում են հնարավոր հակամարտություն Չինաստանի հետ, գրում է AP-ը:
Ուկրաինայի կրակային հզորության մեծ մասը գալիս է ԱՄՆ կառավարության կողմից ֆինանսավորվող զինատեսակներից, որոնք գրեթե ամեն շաբաթ տեղակայվում են առաջնագծում: Չորեքշաբթի օրը Բայդենի վարչակազմը հայտարարել է օգնության լրացուցիչ փուլի մասին, որը Կիեւին կտրամադրի եւս 20 միլիոն հրաձգային զենք:
ԱՄՆ պաշտպանական արդյունաբերության գծերը նախատեսված չեն խոշոր ցամաքային պատերազմի համար, եւ դրանցից որոշների, օրինակ Stinger-ի, մատակարարումները նախկինում դադարեցվել են:
Սա ճնշում է գործադրում ԱՄՆ պաշարների վրա եւ պաշտոնյաներին ստիպում է մտածել, թե բավականաչափ մեծ են արդյոք ԱՄՆ զենքի պաշարները: Պատրա՞ստ է արդյո՞ք ԱՄՆ-ն այսօր արձագանքել խոշոր հակամարտության, ինչպիսին, կլինի, եթե, օրինակ, Չինաստանը ներխուժի Թայվան:
«Ի՞նչ կլինի, եթե ինչ-որ բան պայթի Հնդկա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում: Ոչ թե 5 տարի հետո, 10 տարի հետո, այլ հաջորդ շաբաթ»,- տարակուսել է Պենտագոնի զենքի գլխավոր գնորդ Բիլ Լա Պլանտեն:
ԱՄՆ բանակն օգտագործում է նույն զինամթերքներից շատերը, որոնք առավել կարեւոր են Ուկրաինայում, ներառյալ բարձր շարժունակ հրետանային հրթիռային համակարգերը, որոնք հայտնի են որպես HIMARS, Stinger հրթիռներ եւ 155 մմ արկերը, եւ ներկայումս վերանայում է իր պահեստավորման պահանջները, ասել է Պենտագոնի ղեկավարի գնումների հարցով օգնական Դագ Բուշը:
Ռազմական օգնության փաթեթները, որոնք ԱՄՆ-ն ուղարկում է Ուկրաինա, կա՛մ հանվում են պաշարներից, կա՛մ ֆինանսավորվում են արդյունաբերության հետ պայմանագրերով՝ արտադրությունը մեծացնելու նպատակով: Մինչ օրս տրամադրվել է առնվազն 19 միլիարդ դոլարի ռազմական օգնություն, այդ թվում՝ 924 000 հրետանային արկ՝ 155 մմ հաուբիցների համար, ավելի քան 8500 Javelin հակատանկային համակարգ, 1600 Stinger զենիթային համակարգ, հարյուրավոր տրանսպորտային միջոցներ եւ անօդաչու սարքեր: ԱՄՆ-ը նաեւ հակաօդային պաշտպանության առաջադեմ համակարգեր եւ 38 HIMARS է տրամադրել, թեեւ Պենտագոնը չի հայտնում, թե որքան զինամթերք է ուղարկում հրթիռային համակարգերի հետ։
Ուկրաինա զենքի առաքումը հարցեր է առաջացնում Կապիտոլիումի բլրի վրա։
Այս ամիս վարչակազմը Կոնգրեսին խնդրել է եւս 37 միլիարդի դոլար ռազմական եւ հումանիտար օգնություն տրամադրել Ուկրաինային եւ հաստատել այն, մինչեւ հունվարին հանրապետականներն իրենց վերահսկողության տակ կվերցնեն Ներկայացուցիչների պալատը: Ներկայացուցիչների պալատում հանրապետականներիառաջնորդ Քեւին Մաքքարթին, որը հավակնում է խոսնակի պաշտոնին, զգուշացրել է, որ հանրապետականները չեն աջակցի Ուկրաինայի համար «քարտ բլանշի» թողարկմանը:
Նույնիսկ փող ունենալու դեպքում պաշարները հնարավոր չէ արագ համալրել: Մի քանի համակարգերի արտադրական գծերը, որոնք ամենակենսականն են եղել Ուկրաինայում, դադարեցվել են մի քանի տարի առաջ։ Արտադրական գիծը բաց պահելը թանկ արժե, եւ բանակը ծախսային այլ առաջնահերթություններ ուներ։
Մայիսին Պենտագոնը Raytheon-ի հետ 624 միլիոն դոլարի պայմանագիր է կնքել 1300 նոր Stinger հրթիռների մատակարարման համար, սակայն ընկերությունը հայտարարել է, որ մինչեւ հաջորդ տարի չի կարող ավելացնել արտադրությունը՝ մասերի պակասի պատճառով:
«Stinger-ի գիծը փակվել է 2008 թվականին»,- ասել է Լա Պլանտեն:
Հիմնվելով բանակի նախկին բյուջետային փաստաթղթերի վերլուծության վրա՝ Ռազմավարական եւ միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի ավագ խորհրդական Մարկ Կանչիանը հաշվել է, որ Stinger 1600 համակարգերը, որոնք ԱՄՆ-ը տրամադրել է Ուկրաինային, կազմում են նրանց ընդհանուր զինանոցի մոտ քառորդ մասը:
Լա Պլանտեի խոսքով՝ HIMARS համակարգը, որն Ուկրաինան այդքան արդյունավետ օգտագործել է իր հակահարձակման ժամանակ, բախվում է նույն խնդիրների հետ: «Այն, ինչ այժմ փրկում է Ուկրաինային, եւ այն, ինչ ցանկանում են բոլորն ամբողջ աշխարհում, այն է, որ մենք դադարեցրել ենք դրա արտադրությունը»,- ասել է նա:
Լա Պլանտեի խոսքով՝ HIMARS-ի արտադրությունը բանակը դադարեցրել է 2014-2018 թվականներին։ Ներկայումս բանակը փորձում է արտադրությունը հասցնել ամսական ութ միավորի կամ տարեկան 96 միավորի, ասել է Բուշը:
Ուկրաինայում HIMARS-ի արդյունավետությունը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել նաեւ այլ երկրներում: Լեհաստանը, Լիտվան եւ Թայվանը պատվերներ են կատարել, մինչդեռ ԱՄՆ-ն աշխատում է դրանք ավելի արագ Ուկրաինա հասցնել։ Եթե հակամարտությունը ձգձգվի, եւ Ուկրաինայի համար առաջնահերթություն դառնա ավելի շատ HIMARS զինամթերք ձեռք բերելը, ապա դա պոտենցիալ կերպով կսահմանափակի ամերիկյան զորքերի հասանելիությունը արկերին, որոնք նախատեսված են ռազմական հրաձգության վարժանքների համար:
Այս ամիս Պենտագոնը հայտարարել է նոր HIMARS-ների արտադրությունը արագացնելու 14,4 միլիոն դոլարի պայմանագիր կնքելու մասին՝ իր պաշարները համալրելու համար:
«Այս հակամարտությունը ցույց է տվել, որ Միացյալ Նահանգներում եւ մեր դաշնակիցների մոտ ռազմամթերքի արտադրությունը, հավանաբար, բավարար չէ խոշոր ցամաքային պատերազմների համար»,- ասել է Ռազմական եւ քաղաքական ուժի կենտրոնի վերլուծաբան Ռայան Բրոբսթը:
ԱՄՆ-ը վերջերս նաեւ հայտարարել է, որ Ուկրաինային կտրամադրի հակաօդային պաշտպանության չորս Avenger համակարգեր՝ անհատական շարժական սարքեր, որոնք կարող են տեղադրվել թրթուրավոր կամ անիվներով մեքենաների վրա: Սակայն Avenger համակարգերը տեղադրվում են նաեւ Stinger հրթիռների վրա:
Պենտագոնի մամուլի քարտուղարի տեղակալ Սաբրինա Սինգհն ասել է, որ պաշարների մասին մտահոգությունները հաշվի են առնվել: «Մենք չէինք տրամադրի այս Stinger հրթիռները, եթե չզգայինք, որ կարող ենք դա թույլ տալ»,- նշել է նա:
