Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն, որը նաեւ հայտնի է որպես «Բիբի», ժամանակ առ ժամանակ ընդգրկվել է «պոպուլիստ» առաջնորդների ցուցակում, որոնք մոբիլիզացրել են իրենց տնտեսապես անապահով եւ մշակութային առումով մարգինալացված բնակչության աջակցությունը իշխող «գլոբալիստական վերնախավի» դեմ՝ իբր ներկայացնելով մոռացված մարդկանց, որոնք հավատարիմ են ավանդական արժեքներին, ի տարբերություն աշխարհիկ, արեւմտամետ բնակչության, որը իրեն ավելի հարմարավետ է զգում Նյու Յորքում եւ Լոնդոնում, քան իրենց երկրների փոքր քաղաքներում, գրում է The National Interest-ը։
Նարենդրա Մոդին Հնդկաստանում, Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Թուրքիայում, Լեխ Կաչինսկին Լեհաստանում եւ Վլադիմիր Պուտինը Ռուսաստանում մարմնավորում են այս տեսակի պոպուլիզմը իրենց քաղաքական կարիերայի եւ վարքագծի, կրոնական արժեքներին հավատարիմ լինելու, առասպելական անցյալի հանդեպ կարոտի եւ ժամանակակից ազատական արժեքները, հատկապես բազմամշակութայնությունը, գեյերի իրավունքները եւ աշխարհիկությունը մերժելու միջոցով:
Բայց սա Բիբին չէ, որը «Թել Ավիվ պետության» հպարտ բնակիչ է՝ Թել Ավիվից մինչեւ Հայֆա ձգվող քաղաքային կոսմոպոլիտ տարածքը, որը երկրի մտավորականներն ու բարձր տեխնոլոգիաների արդյունաբերությունը տուն են անվանում: Իսկապես, Բիբին միլիոնատեր է, որն ապրում է Կեսարիայի հարուստ արվարձանում:
Միացյալ Նահանգներում մեծացած Նեթանյահուն ավարտել է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտը, վարժ խոսում է ամերիկյան անգլերեն եւ նախընտրում է զրուցել իր ընկերների հետ Վաշինգտոն-Նյու Յորք-Բոստոն եւ Սիլիկոնյան հովտի միջանցքներում, քան ցածր միջին խավի «միզրաիմամների» (ներգաղթյալներ արաբական երկրներից) հետ, որոնք ապրում են Իսրայելի սոցիալ-տնտեսական ծայրամասում եւ կազմում են նրա «Լիկուդ» կուսակցության ընտրական բազան:
Երեք անգամ ամուսնացած Նեթանյահուն հազվադեպ է այցելում սինագոգ, եւ նրան մեղադրում են ոչ կոշերային սնունդ ուտելու մեջ՝ ներքաշելով նրան «խոզի» եւ «ծովախեցգետինների» սկանդալների մեջ։ Բիբին, հավանաբար, վերաբերվում է ծայրահեղ ուղղափառներին, ովքեր օգնում են նրան ստանալ ձայների մեծամասնությունը Քնեսեթում, ինչպես նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը, երբ խոսքը վերաբերում է իր ավետարանական քրիստոնյա կողմնակիցներին
Այս ամենը հարցեր է առաջացնում Նեթանյահուի՝ իր նոր կոացիոն կառավարության հետ կապված հույսի վերաբերյալ, որը ներառում է արմատական էթնոկրոնական եւ հոմոֆոբ քաղաքական գործիչների, այդ թվում՝ Իտամար Բեն-Գվիրը, հանգուցյալ ռաբբի Մեիր Խաննայի հետեւորդը եւ ծայրահեղ աջ քաղաքական գործիչ Բեզալել Սմոտրիչը, ինչպես նաեւ առաջատար: ծայրահեղ ուղղափառ կուսակցությունները կարող են Իսրայելը վերածել աստվածապետական Իրանի հրեական կրկնօրինակի:
Մեյր Օհանայի՝ բացահայտ միասեռական միզրահիի, ով ամուսնացած է տղամարդու հետ եւ ունի երկու երեխա, Քնեսեթի նախագահ նշանակումը ակնհայտորեն նշան չէ, որ նոր կառավարությունը մտադիր է հետապնդել ԼԳԲՏ համայնքի անդամներին: Իրականում կրոնական կուսակցությունների կողմից առաջարկվող վիճահարույց օրենսդրության մեծ մասը դժվար թե արժանանա մեծամասամբ աշխարհիկ «Լիկուդ» օրենսդիրների աջակցությանը:
Ինչպես Թրամփի եւ Ջոնսոնի դեպքում, Նեթանյահուի վերածնունդը՝ որպես պոպուլիստ, եւ նրա գործընկերությունը քաղաքական գործիչների հետ, որոնք դուրս են գալիս պատշաճության շրջանակներից, արտացոլում են նրա պատեհապաշտությունը:
Գաղտնիք չէ, որ Բիբին կնախընտրեր կոալիցիա կազմել կենտրոնական երկու կուսակցությունների առաջնորդների՝ Յաիր Լապիդի եւ Բենի Հանցի հետ։ Բայց նրանք հրաժարվեցին միանալ այն կառավարությանը, որը գլխավորում է մի քաղաքական գործիչ, որը քրեական դատարանի առջեւ է կանգնել կաշառակերության, խարդախության եւ վստահության չարաշահման մեղադրանքով: Երկու ծայրահեղ աջ ակտիվիստների հետ համագործակցությունը Բիբիի համար վարչապետ դառնալու միակ ճանապարհն է:
Բայց Նեթանյահուն կարծում է, որ անկախ այն բանից, թե դատ լինի, թե ոչ՝ Իտամար Բեն-Գվիրի կամ Հանցի հետ, իր կյանքի առաքելությունը դեռեւս Իսրայելին եւ հրեա ժողովրդին փրկելն է համաշխարհային ուժերից, որոնք ընդդիմանում են եւ ձգտում են նրանց ոչնչացնել:
Ընդունելով, որ նախագահ Ջո Բայդենը եւ նրա օգնականները իրեն կանաչ լույս չեն տա հարձակվելու Իրանի միջուկային օբյեկտների վրա եւ կարող են նույնիսկ փորձել վերականգնել Իրանի միջուկային համաձայնագիրը, Նեթանյահուն կարծում է, որ միակ ճանապարհը ստատուս քվոն փոխելն է եւ ամերիկացիներին ու Արեւմուտքին ստիպելը, որ դիմակայի Իսլամական Հանրապետությանը, քանի դեռ ուշ չէ:
Սակայն Աբրահամյան համաձայնագրի ստորագրումից հետո աշխարհն այնպես է փոխվել, որ եւ՛ իսրայելցիները, եւ՛ սաուդացիները ստիպված են հաշվի առնել միջազգային նոր իրողությունը, որտեղ ԱՄՆ-ի աճող ռազմական պարտավորությունները Եվրոպայում եւ Ասիայում նվազեցնում են իր երկարաժամկետ ներկայությունը Մերձավոր Արեւելքում պահպանելու ԱՄՆ-ի հնարավորությունները: Այս զարգացումները քիչ հավանական են դարձնում, որ Վաշինգտոնը պատրաստ կլինի պատերազմել Իրանի դեմ, եթե նա որոշի միջուկային ռումբ ստեղծել:
Միեւնույն ժամանակ Մուհամմադ բեն Սալմանի եւ Բայդենի միջեւ աճող լարվածությունը շատ դժվար դրության մեջ է դրել Էր Ռիադին: Սաուդյան Արաբիան փորձում է հավասարակշռել իր տնտեսական շահերը, որոնք հակասում են Միացյալ Նահանգների շահերին՝ ԱՄՆ ռազմական աջակցությունից իր շարունակական կախվածությամբ:
Ավելին, սաուդցիները Վաշինգտոնում բախվում են աճող թշնամանքի դեմոկրատական կուսակցության առաջադեմ թեւի անդամների կողմից, որոնք, ի պատասխան Սաուդյան Արաբիայի մարդու իրավունքների խախտումների, կոչ են անում վերանայել ԱՄՆ-ի գործընկերությունը սաուդցիների հետ: Ինչպես պարզվում է, նրանք նաեւ կոչ են անում վերագնահատել Իսրայելի հետ Ամերիկայի «հատուկ հարաբերությունները»։
ՄԲՍ-ը եւ Բիբին՝ Թրամփի մտերիմ ընկերները, հավանաբար հասկանում են, որ 2024-ին Թրամփի հարություն չի լինի, եւ որ նրանք առնվազն պետք է ուղիներ գտնեն Վաշինգտոնում դեմոկրատների հետ աշխատելու համար: Այս տեսանկյունից Իսրայելը եւ Սաուդյան Արաբիան շահագրգռված են Մերձավոր Արեւելքում ԱՄՆ-ի ռազմական ներգրավվածության շարունակականությամբ։ Բայց միեւնույն ժամանակ, նրանք պետք է նաեւ պատրաստվեն այն հավանականությանը, որ ամերիկացիները կսկսեն նվազեցնել իրենց ռազմական պարտավորությունները տարածաշրջանում եւ ստեղծել ռազմավարական վակուում, որը պահանջում է Իսրայելից եւ Պարսից ծոցի արաբական երկրներից պահպանել ընդհանուր ռազմաճակատ՝ Իրանին զսպելու համար։
Համարվում է, որ ՄԲՍ-ը ձեռնպահ կմնա Իսրայելի հետ լիարժեք դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելուց, քանի դեռ կենդանի է նրա հայրը՝ թագավոր Սալման բեն Աբդուլազիզ Ալ Սաուդը, արաբ ազգայնական եւ պաղեստինյան դատի երկարամյա աջակիցը: Բայց հնարավոր է, որ գլոբալ եւ տարածաշրջանային ուժերի փոփոխվող հավասարակշռության պայմաններում ՄԲՍ-ն ավելի հակված լինի Իսրայելի հետ դիվանագիտական լարվածության, ինչը կարող է օգնել նրան վերականգնել իր վնասված հեղինակությունը Վաշինգտոնում: Ավելին, Սպիտակ տանը խաղաղության համաձայնագիր կնքող ՄԲՍ-ի եւ Նեթանյահուի կերպարը Բայդենի համար կդիտվի որպես դիվանագիտական մեծ հաղթանակ եւ կնվազեցնի ամերիկացիների՝ Իրանի միջուկային համաձայնագիրը երկարաձգելու հնարավորությունները:
Սաուդյան Արաբիայի հետ խաղաղության պայմանագիրը, անշուշտ, կնշանակի Նեթանյահուի քաղաքական հաղթանակ՝ շեղելով ուշադրությունը կաբինետի հակասական անդամներից եւ նրա անկայուն կոալիցիայից, որը կարող է տեւել ոչ ավելի, քան մեկ տարի:
Այնուամենայնիվ, կասկածելի է, որ ՄԲՍ-ը կհամաձայնի Նեթանյահուի հետ գործարքի կնքել՝ առանց պաղեստինյան հարցում որոշ զիջումների: Բայց իրականում սա կարող է լավ քաղաքական քայլ լինել Բիբիի համար։ Արաբներին զիջումներ անելով՝ նա Բեն-Գվիրին եւ Սմոտրիչին այլ ելք չի թողնի, քան լքել կաբինետը եւ դուռը բացել Հանցի ու Լապիդի համար, որպեսզի միանան իրեն՝ ապահովելու, որ Քնեսեթը հաստատի սաուդցիների հետ խաղաղության գործարքը եւ կարողանա ձեւավորել ազգային կառավարություն։
Այսպիսով, սաուդյան արքայազնը կարող է տիրանալ Բիբիի եւ նրա կառավարության քաղաքական գոյատեւման բանալուն՝ ցույց տալով, թե որքան արագ է փոխվում Մերձավոր Արեւելքը:
