Մենք կողմնակից ենք, որ մեր աստղադիտարանը չմիավորվի որեւէ բուհի հետ ու մնա իր տեղում։ Այս մասին հունվարի 22-ին լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրեն Արեգ Միքայելյանը։
Նրա կարծիքով, բուհերի միավորման ծրագրի շրջանակներում Բյուրականի աստղադիտարանը դեռ կմնա իր տեղում, և եթե միավորվի, ապա միայն ֆորմալ առումով: Այն կարող է համարվել Երևանի պետական համալսարանի ինստիտուտ, այլ ոչ թե Գիտությունների ակադեմիայի, քանի որ Ակադեմիական քաղաքի ստեղծման նախագծի համաձայն Գիտությունների ակադեմիայում ինստիտուտներ չեն լինելու։
Նա կասկած հայտնեց, որ այս փոփոխությունները կարող են դրական ազդեցություն ունենալ գիտության վրա։
Միքայելյանը մատնանշեց նաև թաքնված բացասական միտում՝ կապված միաձուլման արդյունքում կրճատումներ անելու ցանկության հետ։ «Բացի այդ, խիստ ատեստավորման արդյունքում գիտնականների մի զգալի մասը կարող է կորցնել իր դիրքը։ ԽՍՀՄ-ը երկար ժամանակ է ծախսել գիտական համակարգ կառուցելու վրա։ Ինչպե՞ս կարող ենք երեք տարվա ընթացքում կառուցել լուրջ համակարգ՝ մեր նման լուրջ խնդիրներով։ Այսքան կարճ ժամանակահատվածում դա անհավանական է հնչում»,- հավելեց նա։
Միքայելյանը Բյուրականի աստղադիտարանը Մատենադարանի և Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի հետ միասին Հայաստանի ազգային արժեքներից է անվանել։ Նա նշեց, որ Բյուրականի աստղադիտարանը շարունակում է մնալ աստղագիտության զարգացման տարածաշրջանային կենտրոն Հարավարևմտյան և Կենտրոնական Ասիայում, և աշխարհում կա ընդամենը 11 նման տարածաշրջանային կենտրոն։
Աստղադիտարանի տնօրենը հիշեցրեց, որ ականավոր աստղաֆիզիկոս Վենիամին Մարգարյանի («Մարկարյանի շղթան»)՝ Բյուրականի երկնքի սպեկտրալ հետազոտությունը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Աշխարհի հիշողություն» ծրագրի միջազգային ռեգիստրում։
Նշենք, որ Հայաստանից ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Աշխարհի հիշողություն» ծրագրի գրանցամատյանում ներառված են նաև Մատենադարանի ձեռագրերը, ինչպես նաև Արամ Խաչատրյանի գրառումները։
Նա ասաց, որ վերջերս իրականացվել է թվայնացման նախաձեռնություն, ստեղծվել է հայկական վիրտուալ աստղադիտարան։ Նման աստղադիտարաններ են ստեղծվել աշխարհի միայն 20 երկրներում։
«Բացի այդ, աստղադիտարանը գիտաժողովների անցկացման հաճախականությամբ առաջին տասնյակում է։ Այստեղ կազմակերպվում են նաեւ ամառային դպրոցներ, որոնցից հինգերորդը կանցկացվի այս տարի։ Այս դպրոցներն ընդգրկվել են աշխարհի լավագույն եռյակում։ Աստղադիտարանը նաև գիտական զբոսաշրջության կենտրոն է։ Բյուրականի աստղադիտարանի 2,64 մետրանոց ռեֆլեկտորային աստղադիտակը 45-րդն է աշխարհում, թեև տեղադրման պահին այն 7-րդն էր։ Աշխարհի այս 45 աստղադիտակներից 35-ը գտնվում են Արևմտյան կիսագնդում: Սա նշանակում է, որ մնացած աշխարհում մեր աստղադիտակը երկարությամբ 10-րդ տեղում է»,- եզրափակեց Միքայելյանը։
