Երեւանում, այսօր՝ հուլիսի 22-ին, «ՔԵՆԴԼ» սինքրոտրոնային հետազոտությունների ինստիտուտում տեղի է ունեցել AREAL (Advanced Research Electron Accelerator Laboratory) նոր արագացուցիչային կենտրոնի բացման պաշտոնական արարողությունը: (ֆոտոռեպորտաժ)
Միջոցառման նպատակն է Հայաստանում նոր ժամանակակից գիտական կառույցի պաշտոնական ներկայացումը եւ նոր թափ հաղորդել նորարարության ու նոր տեխնոլոգիաների բնագավառում միջազգային գիտատեխնիկական համագործակցությանը:
AREAL (Advanced Research Electron Accelerator Laboratory) արագացուցիչը նախագծվել եւ կառուցվել է 2011-2013 թվականների ընթացքում «ՔԵՆԴԼ» ինստիտուտում` որպես CANDLE 3-րդ սերնդի սինքրոտրոնային լույսի աղբյուրի նախագծի իրագործման 1-ին փուլ: AREAL-ն իրենից ներկայացնում է լազերային թնդանոթով գծային արագացուցիչ, որը հնարավորություն կտա ստանալ գերկարճ ճշգրիտ էլեկտրոնային փնջեր, ինչը ժամանակակից արագացուցչային ֆիզիկայի եւ տեխնիկայի հեռանկարային բնագավառներից է եւ գերակա ուղղություն է աշխարհի առաջատար կենտրոնների համար: Այս կառույցն իր մեջ ընդգրկում է լազերային ֆիզիկայի, բարձր հաճախականային տեխնիկայի, գերվակուումային սարքավորումների, ղեկավարման գերճշգրիտ համակարգերի, տարբեր ֆիզիկական պրոցեսների վերահսկման եւ համապատասխանեցման բնագավառների առաջատար տեխնոլոգիաները:
AREAL արագացուցիչը Հայաստանի եւ արտասահմանյան գիտնականների համար գերարագ պրոցեսների ուսումնասիրման բնագավառում ժամանակակից փորձարարական հետազոտությունների կատարման նոր հնարավորություններ կբացի` բնագիտական ուղղությունների ողջ տիրույթում` ֆիզիկայի, կենսաբանության, քիմիայի, նյութագիտության, կենսա- եւ նանոտեխնոլոգիաների տարբեր ընդգրկուն ոլորտներում:
AREAL արագացուցչի առաջին էլեկտրոնային փունջը ստացվել է 2013թ. դեկտեմբերի 20-ին, իսկ 2014թ. մայիս-հունիս ամիսներին ավարտվել են արգաացուցչի հիմնական պարամետրերի չափման ու կարգաբերման աշխատանքները, եւ արդյունքերը զեկուցվել են վերջերս Դրեզդենում կայացած հեղինակավոր միջազգային գիտաժողովում:
AREAL նախագիծն իրագործվել Գերմանիայի DESY ու Շվեյցարիայի PSI արագացուցչային կենտրոնների հետ սերտ համագործակցությամբ, որոնք փորձագիտական աջակցությունից բացի անհատույց տրամադրել են բացառիկ ժամանակակից սարքավորումներ:
