Հայաստանի Ազգային վիճակագրական ծառայությունն (ԱՎԾ) օրերս հրապարակել է «Աղքատություն եւ պարենային ապահովություն, 2016թ. հունվար-հունիս» զեկույցը: Դատելով դրանում նշված տեղեկատվությունից՝ անցյալ տարի երկրի բնակչության մեկ շնչի հաշվարկով միջին դրամական եկամուտն աճել է ամսական 2.8 հազար դրամով կամ 5.7%-ով: Սակայն որոշ փաստեր միանգամայն հակառակ եզրակացության են հանգեցնում:

Նախ նշենք, որ հենց անցյալ տարի երկրի տնտեսության մեջ հետընթացի ակնհայտ նախանշաններ ի հայտ եկան: Օրինակ՝ ընթացիկ գներում մանրածախ առեւտրաշրջանառության ծավալը կրճատվեց գրեթե 8%-ով: Նման անկումը դժվար է բացատրել միայն արտագաղթով, չնայած դա նույնպես ազդեցություն է ունեցել: Ազդել է եւս մեկ՝ ավելի ծանրակշիռ գործոն. ֆիզիկական անձանց արտերկրից ստացվող դրամական փոխանցումների զգալի անկումը (Վիճծառայության զեկույցում այն նշվում է որպես «տրանսֆերներ»):

ԱՎԾ-ի վարկածով՝ 2014-2015 թվականներին բնակչության դրամական եկամուտներում տրանսֆերների մասնաբաժինը կրճատվել է՝ 12.4%-ից հասնելով 9%-ի: Բացարձակ արտահայտությամբ անկումը բնակչության մեկ շնչի հաշվարկով կազմել է ավելի քան 1.4 հազար դրամ կամ 23.3%: Սակայն, եթե հաշվի առնենք Հայաստանի Կենտրոնական բանկի տվյալները, դրամական փոխանցումների մասով պատկերն այլ է:

Եվ այսպես. 2014 թվականին դրամական փոխանցումների գումարը կազմել է ամսական միջինը 23 հազար դրամ՝ բնակչության մեկ շնչի հաշվարկով: Դա 3.7 անգամ գերազանցում է ԱՎԾ-ի նշած ցուցանիշը: Այսպիսով՝ բնակչության դրամական եկամուտներում տրանսֆերների տեսակարար կշիռը նշված տարում աճում է գրեթե 35%-ով: Այսինքն՝ եկամտի այս աղբյուրի նշանակությունը շատ ավելին է, քան ներկայացված է ԱՎԾ-ի տվյալներում:

Տրանսֆերների՝ նման բարձր մասնաբաժինը բացատրելը դյուրին է. որպես կանոն, հարուստ ընտանիքները (որոնք եկամտի հիմնական աղբյուրն ամենեւին էլ արտերկրից ստացվող օգնությունը չէ) հրաժարվում են մասնակցել ԱՎԾ-ի բյուջետային հետազոտություններին: Այդ պատճառով դրամական փոխանցումների հաշվին ապրող ընտանիքների տեսակարար կշիռն արհեստականորեն աճում է:

Անցյալ տարի բնակչության մեկ շնչի հաշվարկով դրամական փոխանցումների գումարը նվազել է՝ հասնելով ամսական 16 հազար դրամի (նախորդող տարվա համեմատ՝ ավելի քան 1.4 անգամ պակաս): Հիմք ընդունելով այս մեծությունը՝ կստացվի, որ անցյալ տարի բնակչության մեկ շնչի հաշվարկով ընդհանուր եկամուտը ոչ թե ավելացել է, այլ 4%-ով նվազել: Հաշվի առնենք, որ սա միջին մեծություն է եւ մեր հանրության մի հատվածի եկամուտներին հասցված լուրջ վնաս է թաքցնում:

Սմբատ Գրիգորյան