Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության նախնական տվյալների համաձայն՝ սեպտեմբերին տնտեսական ակտիվության ինդեքսը տարեկան կտրվածքով կազմել է 97,6 տոկոս: Նշենք, որ ընթացիկ տարում նշված ցուցանիշը բացասական նշան է ձեռք բերել դեռեւս հուլիսին եւ շարունակվել է օգոստոսին:
Սեպտեմբերը նշանավորվել է արդյունաբերության աճով եւ միաժամանակ լուրջ անկմամբ երկրի տնտեսության մի շարք այլ առաջատար ճյուղերում: Արդյունաբերական արտադրանքի ֆիզիկական ծավալը, օգոստոսին այդքան աննշան աճից (2,4 տոկոս) հետո, հաշվետու ամսում մեծացել է միանգամից 6,1 տոկոսով: Հետաքրքիր է, որ ԱՎԾ-ի օգոստոսի ցուցանիշները տարբերվում են. նախորդ զեկույցում աճը նշված էր 1,3 տոկոս, իսկ ահա վերջին փաստաթղթում՝ 2,4 տոկոս:
Ըստ առավել մանրամասն տվյալների՝ ընթացիկ տարվա օգոստոսին արտադրանքի ֆիզիկական ծավալի աճը զգալիորեն ապահովել է հիմնական մետաղների արտադրությունը, այնուհետեւ՝ արտահանման դինամիկայով աչքի ընկնող ծխախոտի ճյուղը: Բայց դրա հետ մեկտեղ, օգոստոսն անբարենպաստ է եղել արտահանման առաջատար ճյուղերի համար՝ մետաղի հանքաքարի արդյունահանում, որի արտադրանքի տարեկան անկումը կազմել է 5,6 տոկոս:
Պաշտոնական տեղեկատվության համաձայն՝ գյուղատնտեսական համախառն արտադրանքը սեպտեմբերին տառացիորեն փլուզվել է՝ տարեկան կտրվածքով անկումը հասել է 19,5 տոկոսի: Հարկ է ենթադրել, որ այս լուրջ հետընթացը պայմանավորված է բուսաբուծությամբ (նշենք, որ մինչեւ սեպտեմբեր ճյուղն աչքի էր ընկնում թարմ պտուղ-բանջարեղենի արտահանման կտրուկ աճով): Ուշագրավ է, որ շուկան պաշարների կրճատմանը չի արձագանքել գների համարժեք աճով: Հակառակը՝ սեպտեմբերին «կարտոֆիլ» եւ «բանջարեղեն» ապրանքախմբերում միջին գները տարեկան կտրվածքով նվազել են 19 տոկոսով: Մրգեղենը, թեկուզ թանկացել է, բայց «ընդամենը» 2 տոկոսով:
Սեպտեմբերին անկումը շարունակվել է շինարարության ոլորտում՝ տարեկան կտրվածքով 17,3 տոկոսով: Հունվար-օգոստոսի տվյալներով՝ դրա պատճառը պետբյուջեի, կազմակերպությունների եւ բնակչության հաշվին կատարվող աշխատանքների կրճատումն է: Դրական ցուցանիշներ չեն գրանցվել նաեւ առեւտրի ոլորտում, որի շրջանառությունը օգոստոսին նվազել է 0,1 տոկոսով: Հաշվի առնենք, որ համեմատությունների հիմքը՝ անցյալ տարվա սեպտեմբերը, արդեն իսկ նշանավորվել էր լուրջ անկմամբ (10 տոկոսով):
Ինչպես հայտնի է, առեւտրի շրջանառության մեջ վիճակագրությունը ներառում է ինչպես մանրածախ ապրանքաշրջանառության ծավալը, այնպես էլ մեծածախ (գումարած ավտոմեքենաների վաճառքի շրջանառությունը): Օգոստոսին առեւտրի շրջանառությունը նույնպես կրճատվել է 0,1 տոկոսով, սակայն մանրածախ առեւտրաշրջանառության անկումը ավելի նկատելի է եղել՝ 5,6 տոկոսով: Բացառված չէ, որ ցուցանիշների միջեւ գրեթե նույնպիսի հարաբերակցություն է եղել նաեւ սեպտեմբերին:
Սմբատ Գրիգորյան