Եթե ուզում ես խաղաղություն կնքել թշնամուդ հետ, պետք է աշխատես թշնամուդ հետ: Այդ դեպքում նա կդառնա քո գործընկերը: Այդ մասին «Համատեղ ապագա. կառուցելով եւ պահպանելով կայուն խաղաղություն, Հյուսիսային Իռլանդիայի փորձը» համաժողովի նախօրեին ասել է ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Իռլանդիայի փոխվարչապետ եւ արտաքին գործերի եւ առեւտրի նախարար Էյմոն Գիլմորը` հիշելով Հարավ-Աֆրիկյան Հանրապետության նախկին նախագահ Նելսոն Մանդելայի խոսքերն է հիշել կողմից:
«1990-ականների սկզբին երկխոսության եւ հավատի սերմանման աստիճանական գործընթացի միջոցով nախագահ Մանդելան եւ այլոք հասան մի բանի, ինչը նախկինում անհնարին էր թվում` քաղաքական կարգավորման ու հաշտեցման:
Նրա խոսքերը մեծ հնչեղություն ունեն Իռլանդիայում: «Ընկերներիդ հետ խաղաղություն չես կնքում» ասացվածքը հաճախ է գործածվել խաղաղասիրական մեր սեփական գործընթացի ժամանակ: Անշուշտ, Նախագահ Մանդելան եւ այլոք ակտիվորեն կիսեցին իրենց փորձը առանցքային այն գործիչների հետ, ովքեր ներգրավված էին Ավագ ուրբաթի համաձայնագրին /Good Friday Agreement/ հանգեցնող բանակցություններում»,- նշել է Գիլմորը:
Նրա խոսքով, ամբողջությամբ չէր, որ փորձն ուղղակիորեն համապատասխանում կամ կիրառելի էր, սակայն էությունը լսելն էր, կիսվելը եւ առերեւույթ անհաղթահարելի խնդիրների վերաբերյալ թարմ կարծիքներ ձեռք բերելը: «Այս կարգի միջազգային աջակցությունը կարեւոր դեր է խաղացել խաղաղասիրական գործընթացում եւ շարունակում է խաղալ:
Մենք էլ մեր հերթին ենք ներգրավել մեր սեփական փորձը կիսելու աշխատանքում: Իռլանդիան ունի անհնարինը հնարավոր դարձնելու իր սեփական յուրահատուկ պատմությունը: Ավագ ուրբաթի համաձայնագիրը /Good Friday Agreement/ փոխակերպեց Իռլանդիայի եւ Բրիտանիայի հարաբերությունները երկրների ներսում եւ միմյանց միջեւ: Տասնյակ տարիների անվստահությունից հետո մեր երկու կղզիների հարաբերությունները երբեւիցե ավելի ամուր չեն եղել, ինչը խորհրդանշվեց անցյալ տարի Եղիսաբեթ Երկրորդ թագուհու պետական այցով: Հունիս ամսին օլիմպիական ջահի անցումը Իռլանդիայով հարաբերությունների փոխակերպման եւս մեկ նշան է»,- նշել է Գիլմորը եւ հավելել, որ իրենց օրինակը հակամարտությունների լիարժեք կարգավորման օրինակ չէ. կան ոլորտներ, որտեղ պահանջվում է լրացուցիչ ջանքերի գործադրում բոլորի կողմից: «Բայց ես հաստատապես համոզված եմ, որ մեր պարտավորությունն է հենվել մեր փորձի վրա` աշխարհի այլ մասերում խաղաղության համար աշխատողներին աջակցություն առաջարկելիս:
Սա է պատճառը, որ այսօր Դուբլինում անց է կացվում միջազգային համաժողով, որի ընթացքում որպես իրավիճակի ուսումնասիրություն` կներկայացվի Հյուսիսային Իռլանդիայում քաղաքական խաղաղ կարգավորման հասնելու փորձը: Համաժողովը Եվրոպայում անվտանգության եւ համագործակցության կազմակերպությունում Իռլանդիայի նախագահության մասն է կազմում: Ինձ կմիանան Պիտեր Ռոբինսոնը եւ Մարտին Մակգինեսը, որոնց աշխատանքային հարաբերությունները որպես Հյուսիսային Իռլանդիայի առաջին նախարար եւ առաջին նախարարի տեղակալ` զորավոր խորհրդանիշ են, թե ինչի կարելի է հասնել խաղաղության միջոցով, ինչպես նաեւ Ֆինլանդիայի նախկին նախագահ եւ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Մարտի Ահտիսաարին, ԱՄՆ սենատոր Ջորջ Միթչելը եւ պետքարտուղար Օուեն Պատերսոնը»,- նշել է ԵԱՀԿ գործող նախագահը:
«Մենք չենք ներկայացնելու «քաղած դասերը» կամ առաջարկելու գործողության նախագծեր: Սակայն կա համընդհանուր փորձ, որը կարծում եմ կարող ենք ընդգծել, այն է` որ քաղաքական կամքի եւ առաջնորդության դեպքում կարելի է հասնել առերեւույթ անհնարինին, որ խաղաղությունը մի գործընթաց է, որը սկսվում է համաձայնագրի ստորագրումից, որ անլուծելի թվացող խնդիրները կարելի է լուծել համաձայնագիրն իրականացնելու արդյունքում ձեւավորված վստահության միջոցով եւ, որ խաղաղությամբ կարելի է հասնել տնտեսական աճի, բոլորի համար բարեկեցիկ եւ ավելի լավ կյանքի:
Հուսով եմ, որ այս համաժողովը կօգնի եւ կոգեշնչի նրանց, ովքեր ձգտում են ԵԱՀԿ տարածքում եւ այլուր կերտելու հակամարտությունների տեւական կարգավորում, փնտրելու միջանկյալ լուծումներ, որի դեպքում համաձայնությունը հնարավոր է դառնում: Ամենից առաջ, հուսով եմ, որ կկարողանանք խրախուսել, որպեսզի իրենց թշնամու մասին մտածեն որպես իրենց ապագա գործընկերոջ մասին»,- ամփոփել է նա:
Նշենք, որ «Համատեղ ապագա. կառուցելով եւ պահպանելով կայուն խաղաղություն, Հյուսիսային Իռլանդիայի փորձը» համաժողովը մեկնարկելու է Դուբլինում ապրիլի 27-ին:
