NEWS.am-ը զգալի կրճատումներով ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում վերլուծաբան Քադրի Գյուրսելի՝ «Al-Monitor» կայքում հրապարակված հոդվածը:
Մինչ Արդարություն եւ զարգացում կուսակցությանն իշխանության կգար, Թուրքիան ձեւացնում էր, թե ոչ մի «հայկական հարց» գոյություն չունի: ԱԶԿ-ի ժամանակ Թուրքիան, վերջապես, ընդունեց խնդրի առկայությունը, սակայն շարունակում է խուսափել իսկապես դրանով զբաղվելուց: 2015 թվականի ապրիլի 24-ին նշվում է այդ իրադարձությունների 100-րդ տարելիցը, իսկ Հայաստանն ու հայկական սփյուռքը հատուկ նշանակություն են տալիս այդ տարելիցին:
ԱԶԿ-ի օրոք Թուրքիան մնում է «մշուշի գոտում»՝ անորոշության վիճակում, որում այն ընդունում է իր հայկական խնդիրը, բայց չի կարողանում պատշաճ կերպով առերեսվել դրա հետ: Այդ վիճակը կատարյալ կերպով արտացոլում է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, որի վերաբերմունքն իրենից հակասությունների կծիկ է ներկայացնում: Այդ հարցում երկու Էրդողան կա: Առաջինը պատմության մեջ մտավ անցյալ տարվա ապրիլի 24-ին՝ որպես Թուրքիայի առաջին նախագահ, որը ցավակցական ուղերձով դիմեց հայերին: Մյուս Էրդողանը, կարծես, հայ ազգությունը վիրավորական կամ ամոթալի է համարում:
Ամեն դեպքում, ԱԶԿ-ի կառավարությունը, ի տարբերություն իր նախորդների, կարծես ավելի հանդուրժող է նրանց հանդեպ, որոնք կոտորածները «ցեղասպանություն» են կոչում: Հանդուրժողականության լավ արտահայտություն էր Էթիեն Մահչուպյանին վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուի գլխավոր խորհրդական նշանակելը:
Սակայն անսպասելիորեն ապրիլի 16-ին Մահչուպյանին տարիքի պատճառով պաշտոնանկ արեցին: Դա արվեց անմիջապես այն բանից հետո, երբ Հռոմի Պապը եւ Եվրախորհրդարանը Թուրքիայի զայրույթն առաջացրեցին՝ իրադարձությունները Ցեղասպանություն կոչելով: Չնայած այդ բացատրությանը՝ լայնորեն տարածված է կարծիքը, որ Մահչուպյանը պաշտոնը կորցրեց այն պատճառով, որ չափազանց բացահայտ էր խոսում այդ, ինչպես նաեւ կառավարական շրջանակներում կոռուպցիայի թեմաների շուրջ:
Եվ այսպես, 1915 թվականի իրադարձությունների 100-րդ տարելիցին դժվար է ակնկալել, որ այդպիսի «մշուշի գոտում» կանգ առած Թուրքիան կանի ավելին, քան կձգտի վերապրել տարելիցն ու անվնաս մնալ: Ապրիլի 24-ի առիթով Անկարայի դիվանագիտական եւ քաղաքական բոլոր քայլերն ուղղված են այդ նպատակին: Նշենք, օրինակ, Գալիպոլիի ճակատամարտի հիշատակումը մարտի 18-ից ապրիլի 24-ին տեղափոխելու հանգամանքը:
Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը կարող է խթան հանդիսանալ, որպեսզի Թուրքիան առերեսվի սեփական պատմությանը, բայց դա ավելի ուժեղ շարժիչ ուժի կարիք ունի, եւ դա պայմանավորված է Եվրամիությանը Թուրքիայի անդամակցության գործընթացով: Սակայն Էրդողանի ղեկավարությամբ ԵՄ-ին անդամակցության գործընթացի վերականգնումը հավասար է զրոյի, իսկ դա նշանակում է, որ Թուրքիան տեսանելի ապագայում «մշուշի գոտում» կմնա:
