Գաղտնիք չէ, որ մեր արտաքին առեւտրում հսկայական բացասական հաշվեմնացորդ կա: Բայց անգամ այդ ֆոնին Թուրքիայի հետ առեւտրի շատ մեծ անհավասարակշռությունն ապշեցնում է: Անցյալ տարվա տվյալներով՝ Թուրքիայից ներմուծված ապրանքների ծավալը 155 անգամ գերազանցում է Հայաստանից այդ երկիր արտահանման ծավալները: Այն ժամանակ, երբ արտահանվում է խղճուկ մեկուկես տասնյակ ապրանքատեսակ, ներմուծումը կազմում է մի քանի հարյուր տեսակ: Այսինքն՝ այն ուղղակի հիանալի դիվերսիֆիկացվել է:
Թուրքիա արտահանման առյուծի բաժինը (անցյալ տարի 83 տոկոս) բաժին է ընկնում ընդամենը մեկ արտադրանքի՝ խոշոր եղջերավոր անասունների չմշակված կաշվին: Անցյալ տարի Հայաստանից Թուրքիա է արտահանվել 180.5 հազար հատ նման կաշի, որի ընդհանուր արժեքը կազմել է 1.5 մլն դոլար: Հասկանալի է, որ կաշվի վրա բացակայում է Made in Armenia գրառումը, եւ դրանով թուրք մաքսավորների հայրենասիրական զգացմունքները չեն խոցվում: Այնուհետեւ թուրքական գործարաններում այդ կաշվից տարատեսակ հագուստներ են կարում, ինչը գնում են մեր ներկրողները: Հագուստի պարագաներից բացի, հատկապես մեծ քանակությամբ Հայաստան է ներկրվում շինանյութ եւ կենցաղային տեխնիկա: Օրինակ՝ փայտաթեփային եւ եւ փայտաթելային սալերի (առավել հայտնի՝ ԴՍՊ եւ ԴՎՊ) ներկրման ծավալները անցյալ տարի կազմել են 19 մլն դոլար: Ենթադրում ենք, որ ավելի հեշտ է այդ ապրանքները ներմուծել, քան տեղում արտադրել: Անցյալ տարի ներմուծվել է մոտ 3.5 մլն դոլարի սառնարան եւ 1.4 մլն դոլարի լվացքի մեքենա: Այս ցուցակը կարելի է անվերջ շարունակել: Սակայն կարեւոր է դրանից արվող եզրակացությունը:
Մեր գործարարների նախաձեռնության «շնորհիվ» թուրքական ապրանքները հիմա ողողել են հայկական շուկան: Միաժամանակ վերջերս Թուրքիան հերթական անգամ ապացուցեց իր լիակատար անկանխատեսելիությունը: Ըստ էության, մենք առեւտեւր ենք անում մի երկրի հետ, որը, տարիներ առաջ խախտելով բոլոր միջազգային նորմերը, փակեց իր սահմանը Հայաստանի հետ:
Ստացվում է, որ «մորթեպաշտ» շահերով առաջորդվում են ոչ միայն թուրք արտահանողները, այլ նաեւ հայրենական ներմուծողները: Հասկանալի է, որ ստեղծված իրավիճակում մեղավոր են ինչպես մեր «ձեռներեցները», այնպես էլ պետական գերատեսչություները, որոնք կոչված են կարգավորել նրանց գործունեությունը:
