Հայաստանում ընտրական բարեփոխումն իրականացվել է հանրային լայն քննարկումների եւ քաղաքական աջակցության պայմաններում: Այս մասին ասված է ԵԱՀԿ ժողովրդավարական հաստատությունների ու մարդու իրավունքների հարցերով գրասենյակի (ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ) կարիքների գնահատման առաքելության (ԿԳԱ) զեկույցում, որը վերաբերում է Հայաստանում ապրիլի 2-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին:
Մասնավորապես, զեկույցում նշվում է, որ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ ԿԳԱ շատ զրուցակիցներ մեծապես ողջունել են օրենսդրական փոփոխությունները՝ քաղաքական ուժերի միջեւ հանրային քննարկումներն ու համագործակցության մթնոլորտը համարելով դրական քայլ՝ ուղղված նախքան ընտրությունները հանրային վստահության մթնոլորտ ձեւավորելուն:
Նշվում է, որ նոր ընտրական օրենսգրքում հաշվի են առնվել ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի կողմից նախկինում ներկայացված մի շարք առաջարկություններ, այդ թվում՝ այն առաջարկությունները, որոնք վերաբերում էին ընտրողների ցուցակներին եւ նույնականացմանը, կանանց՝ որպես թեկնածուների ներկայացվածությանը, բողոքներին եւդիմումներին, ինչպես նաեւ քարոզչությանը եւ նախընտրական քարոզչության ֆինանսավորմանը:
«ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ ԿԳԱ զրուցակիցներից որեւէ մեկը մտահոգություն չի հայտնել ընտրողների ցուցակների ճշգրտության առնչությամբ: Ընտրության օրն առաջին անգամ բոլոր ընտրողների մատնահետքերը եւ նույնականացման քարտերը կսկանավորվեն եւ կպահվեն էլեկտրոնային եղանակով՝ որպես հնարավոր բազմակի քվեարկությունը կանխելու միջոց:
Փաստացի արտերկրում գտնվող ընտրողների փոխարեն մեկ այլ անձի կողմից քվեարկելու հնարավոր դեպքերի առնչությամբ ընդդիմության եւ քաղաքացիական հասարակության կողմից բազմիցս հնչեցված մտահոգությունները վերացնելու նպատակով Ընտրական օրենսգրքով ներկայումս նախատեսվում է ընտրություններից հետո հրապարակել ընտրողների ստորագրված ցուցակները: ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ ԿԳԱ զրուցակիցներից շատերն այն համարում են վստահության մթնոլորտ ձեւավորող միջոց եւ հնարավոր խարդախությունը կանխելու գործիք:
Ընտրական վեճերը լուծելու համար սահմանված նոր ժամկետները ողջամիտ են:
Քաղաքացի (տեղական) դիտորդների համար պարտադիր վերապատրաստման դասընթացներ կազմակերպելու եւ ստուգարք անցկացնելու մասին դրույթը հանվել է՝ արձագանքելով ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ նախկին առաջարկություններին»,-ասված է փաստաթղթում:
Զեկուցն արձանագրում է, որ ընտրական բարեփոխման գործընթացը եղել է բաց եւ համապարփակ, եւ փոփոխությունները հավանության են արժանացել իշխող եւ ընդդիմադիր պատգամավորների ճնշող մեծամասնության կողմից: 2016 թվականին ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ը եւ Վենետիկի հանձնաժողովը հրապարակել են Ընտրական օրենսգրքի նախագծի վերաբերյալ երկու համատեղ եզրակացություն՝ գալով այն եզրահանգման, որ նախկինում կատարած առաջարկությունների մեծ մասը հաշվի է առնվել: Նոր օրենսգրքով նախատեսվում է ընտրողների նույնականացման կատարելագործված համակարգ, ընտրողների ստորագրված ցուցակների հրապարակում, ընտրական մարմինների անկախությունը խթանող միջոցներ, դիտորդների համար պարտադիր ստուգարքի վերացում եւ թեկնածուների ցուցակում կանանց քվոտաների բարձրացում: Փոփոխություններով նաեւ հստակեցվում են նախընտրական քարոզարշավին, նախընտրական քարոզարշավի ֆինանսավորմանը, թեկնածուների գրանցմանը եւ բողոքներին ու դիմումներին վերաբերող առանցքային դրույթները:
«ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ ԿԳԱ զրուցակիցներից շատերը մեծապես ողջունել են օրենսդրական փոփոխությունները՝ քաղաքական ուժերի միջեւ հանրային քննարկումներն ու համագործակցության մթնոլորտը համարելով դրական քայլ՝ նախքան ընտրությունները հանրության վստահության մթնոլորտ ձեւավորելու համար,- նշված է զեկույցում:
