Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցը հինգշաբթի ԱՄՆ-ի Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի լսումների ընթացքում բարձրացրել է սենատոր Ռոբերտ Մենենդեսը, հաղորդում է «Ամերիկայի ձայնը»:
Սենատորը մի շարք հարցեր է ուղղել Թուրքիայում ԱՄՆ-ի դեսպանի պաշտոնին առաջադրված Դեյվիդ Մայքլ Սաթերֆիլդին՝ վերջինիս թեկնածության հաստատման լսումների ընթացքում: Ներկայացնում ենք մի հատված հարց ու պատասխանից.
Մենենդես. Արդյոք դուք ճանաչո՞ւմ եք, որ 1915-1923թթ շուրջ 1.5 միլիոն հայ կանայք, տղամարդիկ եւ երեխաներ սպանվել են Օսմանյան կայսրության կողմից:
Սաթերֆիլդ. Մենք անշուշտ տեղյակ ենք այդ դաժանության փաստի մասին:
Մենենդես. Այսպիսով, դուք այն ճանաչում եք, ճի՞շտ է:
Սաթերֆիլդ. Այո՛:
Մենենդես. Եվ դուք ճանաչո՞ւմ եք, որ դա ցեղասպանություն էր:
Սաթերֆիլդ. Նախագահը հայտարարել է, դա 20-րդ դարի առավել սարսափելի դաժանություններից մեկն էր, եւ ես միանում եմ այդ հայտարարությանը:
Մենենդես. Անկասկած դա դաժանություն էր, հարցն այն էր, թե արդյոք դա ցեղասպանությո՞ւն էր:
Սաթերֆիլդ. Նախագահի հայտարարությունը ԱՄՆ-ի կառավարության դիրքորոշումն է:
Մենենդես. Ուստի, չեք ասելու ինձ, թե դա արդյոք ցեղասպանությո՞ւն էր: Հարցնեմ այսպես՝ ճանաչում եք, որ 1915-ին Անգլիայի, Ֆրանսիայի եւ Ռուսաստանի դաշնակից ուժերը առաջին անգամ միասնաբար մեղադրեցին այլ կառավարությանը մարդկության եւ քաղաքակրթության դեմ հանցանք գործելու մեջ:
Սաթերֆիլդ. Ես պատմաբան եմ եւ լավատեղյակ եմ այդ ժամանակվա իրադարձություններից:
Մենենդես. Ուստի, դուք ճանաչում եք այդ փաստը: Ճանաչո՞ւմ եք արդյոք, որ Հենրի Մորգենթաուն՝ Օսմանյան կայսրությունում ԱՄՆ-ի դեսպանը, հայտարարել էր, որ թուրքական կառավարության հրամանը հայերի արտաքսման մասին եղել է «ամբողջ ազգի մահապատժի հրաման:
Սաթերֆիլդ. Ես տեղյակ եմ այդ հայտարարությունից:
Մենենդես. Սա դիվանագիտական պարի է նման: Մենք որպես պետություն չենք ճանաչում պատմական փաստը, որը նույնիսկ Միացյալ Նահանգների Ողջակիզման թանգարանը որպես միջկառավարական հաստատություն ճանաչել է՝ Հայոց ցեղասպանության փաստը: Բայց մենք ի զորու չենք արտասանելու «Հայոց ցեղասպանություն» արտահայտությունը: Եւ մենք չենք կարող շարժվել դեպի ապագա, եթե չկարողանանք ճանաչել անցյալը:
Լսումների ընթացքում սենատորներ Շահինի եւ Մենենդեզի պահանջով ապագա դեսպանն անդրադարձավ նաեւ Թուրքիայում մարդու իրավունքների հետ կապված լուրջ խնդիրներին եւ Ռուսաստանից Ս-400 հակաօդային համակարգերի գնման գործարքին:
Ըստ Սաթերֆիլդի, Անկարայի կողմից ռուսական զենքի գնումներն անհեռատեսական քայլ է. «Եթե Թուրքիան ձեռք բերի Ս-400 համակարգերը, նրանք այլեւս չեն կարող ձեռք բերել Ֆ-35 ամերիկյան մարտական ինքնաթիռները: Այլեւս չի լինելու Փեթրիոթ համակարգերի վաճառք, եթե նրանք գնեն Ս-400: Սա լինելու է ոչ իմաստուն քայլ միջնաժամկետ եւ երկարաժամկետ կտրվածքով»:
