Ես երկրի տնտեսական վիճակին շարունակել եմ հետեւել իմ պաշտոնավարման ավարտից հետո էլ։ Իմ տպավորությամբ, եթե չլիներ 18 թվի իշխանափոխությունը, այդ տարին կփակեինք երկնիշ տնտեսական աճով․ առաջին եռամսյակը 10 տոկոսից մի քիչ ավելի էր, եւ արդեն երեւում էր, որ երկիրը մտնում է երկնիշ աճին մոտ զարգացման փուլ։ Այս մասին «5-րդ ալիք», «Հ2» և «Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերությունների հետ հարցազրույցում ասել է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը։
«Բայց այս ամենը կանգ առավ։ Իմ համոզմամբ՝ առաջին հերթին, դա կառավարման խնդիր է, տնտեսական քաղաքականության թիրախներ ընտրելու խնդիր։ Կառավարությունն իր քաղաքականությամբ կարող է խրախուսել ներդրումները, բայց կարող է եւ ուղղակի սպանել ներդրումները։ Այսօրվա վիճակը ես 2 մասի կբաժանեի․ այն պրոբլեմները, որ այս կառավարությունը ստեղծել է դեռ նախքան համավարակը, եւ այն գործոնները, որոնք ավելացել են համավարակի պատճառով։ Տնտեսական խնդիրների մի զգալի մասը արհեստածին է, կառավարության քաղաքականության հետեւանք», ասել է նախկին նախագահը։
«Բայց 2018-ից առաջ, երբ տնտեսական աճ էր արձանագրվում, կային կոռումպացված նախարարներ, տնտեսական մենաշնորհներ»՝ լրագրողի դիտարկմանը 2-րդ նախագահը արձագանքել է․ համոզվա՞ծ եք, որ հիմա դրանք չկան․
«120 միլիոն դոլարի պարգեւավճարը, օրենքով չնախատեսված, ուղղակի՝ թեւերն այսպես քշտած ձեռքերով բյուջե մտած, 120 միլիոն դոլարի պարգեւավճարը կոռուպցիա է՞, թե՞ կոռուպցիա չէ։ Բյուջեից ակնհայտ գողություն է։ Հիմա կա՞ կոռուպցիա, թե՞ չկա», նշել է նախկին նախագահը։
«Եթե 2 ամսում ավելի շատ մարդ են տուգանում, քան իմ պաշտոնավարման 10 տարիներին․․․ Իսկապես՝ այս ժողովուրդը մեղք է, այդ տուգանքները պատուհաս են դարձել, ամեն ինչի համար տուգանք, ի՞նչ է նշանակում քաղաքացուն տուգանել դիմակը սխալ կրելու համար, կնոջը, կամ դիմակ չկրելու համար իրենց ասած սիրված քաղաքացուն տապալում են գետնին, ձեռնաշղթաներով տանում, երիտասարդ աղջկա հետ այդ ի՞նչ ձեւով էին վարվում։ Հիմա թող քաղաքացին մտածի՝ եթե ինքը համարում է, որ արժանի՞ է դրան, թող շարունակի այդպես ապրել, ուրեմն քեզ օրական պետք է տուգանեն, եթե չես բարձրաձայնում այս ամենի մասին։ Եթե քեզ տուգանելու մատերիալ ես սարքում, հիմա լրագրողներն այդպես են բնութագրում այս իրավիճակը», ասել է նախկին նախագահը։
Անդրադառնալով համավարակի դեմ պայքարի տնտեսական միջոցառւմների արդյունավետությանը՝ նախկին նախագահը նշել է, որ պետք էր գնալ եւ քաղաքացիներին, եւ տնտեսվարողներին օգնելու ճանապարհով․
«Եթե արգելել ես մարդկանց աշխատել, պարտավոր ես նրանց վճարել․ երկու բաղադրիչն էլ պետք էր կիրառել, եւ միանվագ օգնությունը, նկատի չունեմ մեկ անգամ, այլ այնքան ամիսներ, որքան խնդիրը գոյություն ունի, եւ չպետք էր այնպիսի պայմաններ դնել, որ մարդիկ չհասկանան՝ ով պետք է ստանա, ինչքան պետք է ստանա։ Այո, պետք է մարդկանց օգնել, եւ կան բիզնեսի ճյուղեր, որոնք այսօր պետք է փրկել։ Տուրիզմի հետ կապված ճյուղերն այսօր պետական աջակցության չափազանց լուրջ կարիքն ունեն։ Այդ ուղղությամբ ոչինչ չի արվել։ Եթե 18, 19, 20 ծրագրի մասին են խոսում, նայումես՝ ոլորտային օգնության ծրագիր գոյություն չունի․ չափազանց անբավարար է։ Մոտեցմումը պետք է լիներ եւ-եւ, այլ ոչ թե կամ-կամ։ Այսպիսի ազդեցություն չպետք է ունենար համավարակը, եւ կառավարության արձագանքը համարժեք չէ այն հարվածին, որը ստացել է տնտեսությունը համավարակի ընթացքում։ Հիմա գուցե վաղը, մեկ ամիս հետո այդպիսի քայլեր կձեռնարկեն, ես տեղյակ չեմ», ասել է Ռոբերտ Քոչարյանը։
Իշխանությունները պնդում են, թե ամեն ինչ լավ է լինելու, ընդդիմության մի հատվածը սով է կանխատեսում, որն է ճշմարտությունը՝ հարցին ի պատասխան, 2-րդ նախագահը նշել է, որ պետք է պարզել, թե ինչն է ընկած իշխանության լավատեսության հիմքում, եւ եթե սով է լինելու, ինչն է ընկած այդ հոռետեսության հիմքում։
«Կառավարության հայտարարություններն ինձ համար համոզիչ չեն։ Նայում եմ վիճակագրական տվյալներին եւ չեմ տեսնում, որտեղից է նրանց լավատեսությունը։ Չեմ կարծում նաեւ, որ սովի ենք մատնվելու, բայց փաստը, որ տնտեսությունը ԿԲ կանխատեսումներով 4-5 տոկոս անկում է ունենալու, իրատեսական է, շատ տնտեսագետներ համարում են, որ անկումը լինելու է 10-12 տոկոսի չափով։ Չեմ կարծում, որ ինչ-որ մեկը կարող է հստակ թիվ ասել, կարող է լինել համավարակի 2-րդ ալիքը, շատ բան կախված է համաշխարհային տնտեսությունից։ Միանշանակ է, որ լավ չի լինելու, խոսքն այսօր վատ լինելու խորության մասին է։ Այս ամենում էականը կառավարության արդյունավետությունն է։ Համեմատեք Վրաստանի հետ․ շատ խիստ կարանտին՝ կարճ ժամանակահատվածով, դրանից հետո էական զարգացումներ։ Մեզ մոտ՝ վատ վիճակ, որ ձգվեց արդեն 5-6 ամիս, եւ անարդյունավետ կառավարում՝ եւ համավարակի, եւ տնտեսական առումով։ Այս վիճակը այս կառավարության կառավարման հմտությունների բացակայության հետեւանք է։ Եվ իրենք պետք է ընդունեն դա, եթե չես ընդունում քո սխալները, դրանց վրա երբեք չես սովորի։ Տպավորություն է, որ այս մարդիկ երբեք չեն ընդունելու, որ սխալվել են, եւ դա կոմպլեքսներից է գալիս, ուժեղ մարդը կարող է ասել՝ այո, այս հարցում ես սխալվել եմ, բայց եւ ուսանելի փորձ եմ ձեռք բերել։ Իմիջիայլոց, սխալների վրա սովորելը շատ ավելի արդյունավետ է լինում։ Դրա դասը լավ է յուրացվում, բայց իրենց մոտ դա չեմ տեսնում», ասել է նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը։
