Ազատին հանդիպում ենք Հադրութում. խանութի աշխատողները հուշում են` ապրիլի 4-ին զոհված պայմանագրային զինծառայող Նվեր Սիմոնյանի եղբայրն է: Ազատի հետ միասին բարձրանում ենք Թաղասեր գյուղ, որտեղ էլ գտնվում է Սիմոնյանների տունը:
Նեղլիկ ճանապարհով Ազատը մեզ երկհարկանի շինություն է ուղեկցում: Տուն մտնելով՝ ձայն է տալիս մորն ու նստում պատուհանի մոտ: Ազատը երիտասարդ է, բայց հայացքն այնպիսին է, ասես մի ամբողջ կյանք է ապրել: Նա մեզ հետ չի զրուցում, քրոջը խնդրում է սուրճ պատրաստել, ինքը լուռ ծխում է՝ հայացքը դեպի դիմացի սարերը:
Ներսից երեխայի լացի ձայն է լսվում, հետո կտրվում, սենյակից դուրս է գալիս տիկին Սուսաննան փոքրիկ երեխան գրկին:
«Նվերը մեծս էր, 26 տարեկան, փոքրս էլ սա է` Գոռս, չորս տարեկան է: Ամուսինս Արցախյան պատերազմի մասնակից է, հաշմանդամ, տարիներ շարունակ ավերված տան մեջ ենք մնացել, մինչեւ Գոռս ծնվեց, ու էս տունը ստացանք»,- սկսում է տիկին Սուսաննան:
Սիմոնյաններն ունեն վեց երեխա` հինգ տղա եւ մեկ աղջիկ: Տունը ստացել են միայն մեկ տարի առաջ: Թեեւ ընտանիքի հայրը` Սարո Սիմոնյանը, բազմիցս դիմել էր իշխանություններին` որպես բազմազավակ ընտանիք տուն ստանալու խնդրանքով, Գոռի ծնվելուց հետո են միայն տուն ստացել, այն էլ ոչ վերանորոգված, թեեւ խոստացել էին:
«Նվերս շատ էր ուզում աշունն ամուսնանալ, մի կերպ վարկ էր ձեւակերպել, որ մեր դիմացի քարուքանդ տունը սարքի, հետո ամուսնանա: Նշանվել էին արդեն, բայց չհասցրեց տղաս»,- ասում է տիկին Սուսաննան:
Նվերն ու Ազատը մի քանի տարի առաջ ծառայության էին մտել Պաշտպանության բանակի զորամասերից մեկում: Տիկին Սուսաննան որդիների մասին շատ չէր անհանգստանում. համոզված էր` իր խիզախ եւ ուժեղ տղաներին ոչինչ չի պատահի. «Մեկ-մեկ ասում էի` Նվեր ջան, թող արի, ինքն էլ թե` մամա ջան, բա ով պաշտպանի իմ հողը»:
Ապրիլի 2-ին վաղ առավոտյան եղբայրները մեկնում են առաջնագիծ, բայց մորը ոչինչ չեն ասում: Նվերն ապրիլի 3-ին զանգում է մորը, վստահեցնում, որ իրենք առաջին գծում չեն, ամեն ինչ լավ է:
«Ապրիլի 4-ն էր, ասացին՝ Նվերը վիրավոր է, չհավատացի, ինձ թվաց` Ազատիս է բան պատահել: Նվերիս վրա վստահ էի, շատ դուխով էր: Երբ ուշքի եկա, տեսա` տանը լիքը մարդ... հետո ասացին, որ Նվերս էլ չկա…»:
Նվերը զոհվել է եղբոր` Ազատի գրկում: Երկու տանկ խփելուց հետո Նվերը պահանջել է, որ եղբայրը հետ քաշվի, քիչ անց Ազատը լսել է եղբոր` օգնություն կանչող ձայնը. «Ազատս մոտեցել է եղբորը, մտածել է` վիրավոր է, չի պատկերացրել, որ եղբայրը հենց իր ձեռքերի մեջ է մահանալու…»:
Տիկին Սուսաննան զարմանում է` ինչպես կարող էր «Աստծո տված Նվերը» զոհվել: 1990թ. օգոստոսին երիտասարդ կնոջը ծանր վիճակում զինվորականների ուղեկցությամբ Թաղասերից տեղափոխել են հիվանդանոց, որտեղ միայն բժշկի մեծ ջանքերի շնորհիվ լույս աշխարհ է եկել նրա առաջնեկը. «Բժշկին ասացի` սա նվեր է, բժիշկը փրկեց ինձ ու երեխայիս»:
Ապրիլի 4-ից Ազատը հարազատ գյուղում է, բայց շարունակում է մտածել ծառայության վերադառնալու մասին: Մի քանի օրից Պաշտպանության բանակում ծառայության կանցնի նաեւ նրանց երրորդ եղբայրը` Դրաստամատը: Փոքրիկ Գոռն էլ է արդեն մտածում իսկական զենք ունենալու եւ թշնամուն կրակելու մասին:
Նվերս շատ հյուրասեր էր,- հիշում է տիկին Սուսաննան,- ու մեզ համար սեղան գցում այնքան վստահ, որ չենք համարձակվում հրաժարվել: Հետո հանկարծ հիշում է՝ անտառից հավաքած բույսերով իրենց թթվից հաստատ փորձած չենք լինի: - Կտանեք, Երեւանում կուտեք: Բա որտե՞ղ եք հաց ուտում Ստեփանակերտում: Ուտելու բան դնեմ... լավ գոնե պանիր, մածուն… Որդիներին ուղարկում է մեզ համար ցոգոլ քաղելու: - Գիտեմ՝ ջահելները ցոգոլ շատ են սիրում:
Ես մտքումս ժպտում եմ՝ պարզ է, թե ում էր «քաշել» Նվերն այդքան հյուրասեր:
Ավագ սերժանտ Նվերը արձակուրդում է եղել, երբ մարտական գործողություններն սկսվել են, զանգել են, կանչել. լավ դիպուկահար էր, նռնականետորդ, բազմաթիվ շքանշաններ ուներ: Նվերի հրամանատարը պատմել է, որ հատուկ նշանակության վաշտի զինծառայողներ Նվեր Սիմոնյանը, Ղարիբ Սահակյանն ու Ազնավուր Բալայանը զոհվել են ապրիլի 4-ի առավոտյան՝ հակառակորդի տանկի հարվածից՝ երեք օր կռիվ տալուց եւ կարեւոր նշանակության հենակետը պահպանելուց հետո: ԼՂՀ Նախագահի հրամանագրով` Նվեր Սիմոնյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական Ծառայություն» մեդալով:
Լուսանկարները՝ Արսեն Սարգսյանի/NEWS.am
