Հայաստանի տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Վահան Մարտիրոսյանը նախօրեի երեկոյան ընդունել է աջ ղեկով մեքենաների ներմուծման եւ գրանցման արգելման մասին որոշմանը դեմ արտահայտվող հասարակական շարժման մի խումբ ակտիվիստների:
NEWS.am-ը լուսաբանել էր հանդիպումը, սակայն հարցր են մնացել: Առաջին հերթին պետք է նշել, որ որոշակիորեն փոխվել է հարցի շեշտադրությունը:
Ավելի վաղ նախարարը մեկ պատճառաբանում էր իր անհաջող փորձը, մեկ դիմում էր աջ ղեկով մեքենաների «վտանգի» հարցին:
Վիճակագրական տվյալների հրապարակումից հետո, վերջին կետը, որպես այդպիսին, անցավ հետին պլան: Հիշեցնենք, որ ճանապարհային ոստիկանության տվյալներով՝ Հայաստանի ճանապարհներին հունվար-նոյեմբերին արձանագրվել է 3,241 դժբախտ պատահար, որոնցից 309-ը աջ ղեկով մեքենաների մասնակցությամբ:
Այս ընթացքում ճանապարհատրանսպորտային պատահարների հետեւանքով զոհվել է 255 մարդ, 4 774 մարդ վիրավորվել է: Առանձին վիճակագրություն աջակողմյան տրանսպորտային միջոցների մասին` 309 դեպք, որի ժամանակ զոհվել է 16 մարդ եւ վիրավորվել՝ 490-ը:
Շփոթվելով փաստարկներում՝ նախարարը հանդիպման ժամանակ պնդում էր, որ աջակողմյան երթեւեկությունը ճանապարհներին բացառում է աջ ղեկով մեքենաների առկայությունը:
Այդ փաստարկներից մեկը գործող օրենսդրությունն էր, որով նախարարը փորձում էր օրենքի խախտման մեջ մեղադրել աջ ղեկով մեքենաների սեփականատետերին:
Ճանապարհային երթեւեկության կանոններն իսկապես նշում են, որ Հայաստանում աջակողմյան երթեւեկություն է սահմանված:
«Ճանապարհային երթեւեկության ապահովման մասին» ՀՀ օրենքը մարդատար մեքենան ձեւակերպում է որպես «մեքենա, որը նախատեսված է ոչ ավել քան 8 ուղեւորների փոխադրման համար, իր կառուցվածքով եւ կառավարմամբ ուղեւորների եւ բեռների փոխադրման համար անվտանգ, հարմար մեքենա»:
Դժվար չէ նկատել, որ ղեկի դիրքի մասին խոսք չկա: Պարզ ասած՝ Հայաստանի օրենսդրությունը աջ ղեկով մեքենաների շահագործման արգելք չի պարունակում եւ օրենսդրական սահմանափակումները վկայակաչելու բոլոր փորձերը առնվազն չեն համապատասխանում իրականությանը:
Աջ ղեկով մեքենաները ճանապարհային երթեւկության համար մեկ խնդիրը համարելով՝ նախարարությունը եռանդով անցավ գործի. պատրաստեց այդ մեքենաների ներմուծման եւ գրանցման արգելքի մասին որոշման նախագիծ:
Ընդ որում նախագծում հղում են կատարում նրանց վտանգին եւ ԵՏՄ պայմանագրի համար 7 հավելվածի դրույթներին:
Սակայն պարզվեց, որ ԵՏՄ հավելվածում չկան նման ցուցումներ:
Դրա անուղղակի հաստատումը միայն այն է, որ կազմակերպության անդամ բոլոր երկրներից միայն Բելառուսը եւ Ղազախստանն են արգելել աջ ղեկով մեքենաներրի ներմուծումը: Նրանք այդ արել են ելնելով սեփական տնտեսական պատկերացումներից:
Հիշեցնենք, որ որոշման նախագիծը արգելում է աջ ղեկով ավտոմեքենաների ներմուծումը եւ գրանցումը: Սա նշանակում է, որ մեքենայի սեփականատերը չի կարող այն վաճառել, նվիրաբերել, փոխանակել, այլ կերպ ասած, իր սեփական սեփականությանը մասամբ է տիրապետում: Եվ սա ուղղակիորեն խախտում է Սահմանադրությամբ ամրագրված քաղաքացիների իրավունքները:
Տարօրինակ է, որ ոչ տարբեր գերատեսչությունների ներկայացուցիչները, ոչ էլ Վահան Մարտիրոսյանը չեն ուզում նկատել այդ հանգամանքը: Ճանապարհային երթեւեկությունը կարգի բերելու անհրաժեշտության, ավտոճանապարհներից աջ ղեկով մեքենաների հեռացնելու մասին փաստարկները, իրավունք ունեն գոյություն ունենալ, քննարկվել եւ իրականացվել: Բայց ինչու՞ սեփական քաղաքացիների իրավունքները խախտելու գնով:
