Վերջերս հրապարակված տվյալների համաձայն՝ դեկտեմբերին Հայաստանում ֆիզիկական անձանց դրամական փոխանցումների ծավալը 195 մլն դոլար է կազմել և տարեկան կտրվածքով կրճատվել է 16.6 մլն դոլարով (կամ գրեթե 8 տոկոսով):
Նշենք, որ նախորդ տարիների համեմատ դեկտեմբերյան անկումը կապված էր այն երկրների հետ, որոնք ՀՀ ԿԲ-ի զեկույցում նշված էին «այլ երկրներ» առանձին բաժնում (առաջին գրաֆիկում դրանք ընդգրկված էին «ուրիշ երկրներ» խմբում): Իսկ ահա Ռուսաստանի մասով այս ոլորտում նախորդ տարիներին գրանցված դրական փոփոխությունները շարունակվում էին. դեկտեմբերին փոխանցումների ծավալն աճել է 26.2 միլիոնով կամ 27.8 տոկոսով:
Անցյալ տարի Հայաստան ընդհանուր առմամբ 1.76 մլրդ դոլար է փոխանցվել, այդ թվում Ռուսաստանից՝ 1.06 մլրդ դոլար: Տարեկան կտրվածքով աճը 224 մլն դոլար է կազմել (15 տոկոս), այդ թվում Ռուսաստանից՝ 168 մլն դոլար (մոտ 19 տոկոս): Չնայած նման տպավորիչ աճին՝ «ռուսական» փոխանցումների նախորդ ռեկորդները կարելի է արդեն ուղղակի անգերազանցելի համարել:
Ռուսաստանից՝ ԱՄՆ դոլարով փոխանակված փոխանցումների դինամիկան հուշում է, որ ՌԴ-ից անցյալ տարի ավելի քիչ գումար է փոխանցվել ռուսական ռուբլով, քան 2014 թվականին: Իրականում իրավիճակը հակառակն է: Տարիներ առաջ նշվել էր, որ Ռուսաստանից Հայաստան մտնող դրամական փոխանցումների ներհոսքի անկման հիմնական պատճառը դոլարի փոխարժեքն է: Անցյալ տարվա «ռուսական» փոխանցումների դրական աճը հիմնականում պայմանավորված էր նախորդ երեք տարվա անկումից հետո ռուբլու փոխարժեքի՝ դոլարի համեմատ ամրապնդմամբ: Ներկայացված գրաֆիկում ցուցադրված է Ռուսաստանից Հայաստան դրամական փոխանցումների դինամիկան դոլարով, ինչպես նաեւ 2014-2017 թվականներին ըստ ամիսների ռուսական ռուբլու՝ դոլարի նկատմամբ միջին փոխարժեքի դինամիկան: Այս երկու ցուցանիշների միջեւ հակառակ կապն ակնհայտ է:
2014 թվականին Ռուսաստանից Հայաստան կատարված դրամական փոխանցումների ծավալը 1.56 մլրդ դոլար է կազմել: Անցյալ տարի այս ցուցանիշը հասել է 1.06 մլրդ դոլարի: Այսպիսով, երեք տարվա անկումը զգալի գումար է կազմել՝ կես միլիարդ: Մինչդեռ, եթե «դոլարային» փոխանցումները փոխանակվեն ռուսական ռուբլով, ապա այս ժամանակահատվածի անկումը փոխարինվում է 3 մլրդ ռուբլով կամ 5 տոկոս աճով:
Ինչ վերաբերում է «ռուսական» փոխանցումների կառուցվածքին ըստ արժույթների տեսակների, ապա Հայաստանի գծով հրապարակումների բացակայության պատճառով կարելի է միայն ենթադրություններ անել: Օրինակ, Ռուսաստանից Ուզբեկստան դոլարային փոխանցումները 96 տոկոս են կազմում, իսկ Տաջիկստան՝ ընդամենը 21 տոկոս (մնացածը՝ ռուսական ռուբլով):
Ամենայն հավանականությամբ, դրամական փոխանցումները Հայաստան իրականացվում են հիմնականում ԱՄՆ դոլարով: Պետք է նշել, որ Հայաստանում ռուսական ռուբլու՝ դրամի փոխանակման դեպքում գրեթե նույն գումարն է ստացվում, ինչ դոլարի փոխանակման դեպքում:
Ռուսաստանից Հայաստան մեկ փոխանցման համեմատաբար փոքր ոչ մեծ գումարը (երկու-երեք հարյուր ԱՄՆ դոլարի սահմաններում) ցույց է տալիս, որ այդ փոխանցումները հիմնականում ոչ առեւտրային բնույթ են կրում: Օրինակ, անցյալ տարվա երրորդ եռամսյակում Հայաստան դրամական փոխանցումների միջին գումարը 302 դոլար է կազմել:
Սմբատ Գրիգորյան