Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը թույլ չի տալիս Հարավային Կովկասին ամբողջությամբ իրացնել իր ներուժը, սակայն սա շատ հարուստ տարածաշրջան է՝ թե՛ տնտեսական, թե՛ սոցիալական, թե՛ մշակութային ոլորտներում: Այս մասին Trend-ի հետ հարցազրույցում, հայտարարել է Հարավային Կովկասի եւ Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով Եվրամիության (ԵՄ) հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը:
«Եվրամիության դիրքորոշումը չափազանց պարզ է. մենք խաղաղ եւ բարգավաճ Հարավային Կովկաս ենք ցանկանում, որտեղ մարդիկ եւ հասարակությունը կարող են լիարժեքորեն իրացնել իրենց ներուժը»,- ասել է Կլաարը: Այդ նպատակով, ինչպես նշել է ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության շուտափույթ լուծում է անհրաժեշտ: «Ստատուս քվոն շատ առումներով չափազանց անկայուն եւ փխրուն է: ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը եւ համանախագահները հակամարտության կարգավորման համար միջազգայնորեն համաձայնեցված ձեւաչափ է, ինչը հաստատվել է նաեւ հակամարտության կողմերի կողմից, եւ ԵՄ-ն լիովին սատարում է համանախագահների ջանքերին ու առաջարկություններին, որոնք ուղղված են հակամարտության լուծումը գտնելուն: Կարեւոր է ընդգծել, որ հենց կողմերն են կրում հիմնական պատասխանատվությունը, առանց կողմերի փոխզիջման՝ հակամարտությունը լուծել անհնար է: Մենք, իհարկե, գիտակցում ենք, որ դա կարող է դժվար լինել, եւ ԵՄ-ն պատրաստ է աջակցել կողմերի եւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ջանքերին»,- ասել է Կլաարը:
Դա, ըստ նրա, այն պատճառներից մեկն է, որի համար ԵՄ-ն պնդում է, որպեսզի հակամարտության կարգավորման հարցը քննարկվի տարածաշրջանում անցկացվող բարձր մակարդակի հանդիպումների ժամանակ: «Մենք ինտենսիվ կերպով ազդանշաններ ենք ուղարկում խաղաղ կարգավորման գործընթացում առաջընթացի վերաբերյալ, սակայն նաեւ ասում ենք կողմերին, որ մենք այստեղ ենք խաղաղ գործընթացին աջակցելու համար՝ ինչպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո բանակցությունների ժամանակ, այնպես էլ, օրինակ, փոխկապակցված տնտեսությունների եւ հասարակությունների կառուցման կամ վերակառուցման մեկնարկից հետո: Որպես Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ՝ ես սերտ աշխատանքային կապեր եմ պահում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների, ինչպես նաեւ ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի հետ, որպեսզի համոզվեմ, որ մեր գործողությունները սատարում են իրենց ղեկավարությամբ ընթացող գործընթացը: Կարեւոր է նաեւ փոխըմբռնման հասնելու համար տեղեկացնել Բրյուսելում մեր ղեկավարությանը, ինչպես նաեւ անդամ պետություններին հակամարտության խաղաղ կարգավորման շարունակական գործընթացի տարբեր ոլորտների մասին»,- ասել է ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը:
Սակայն ԵՄ-ն չի սահմանափակվում միայն քաղաքական գործունեությամբ, նշել է Կլաարը: «Մենք կարծում ենք, որ հակամարտությունների արդյունավետ կարգավորման համար պետք է գործեն նաեւ հանրությունները: Ուրիշ հակամարտությունների օրինակով տեսել ենք, որ խաղաղ համաձայնագրերը չեն իրականացվում, եթե ամենասկզբից գործընթացին հասարակությունը ներգրավված չէ: Իմ կարծիքով՝ Հարավային Կովկասը բացառություն է: Այս պատճառով ԵՄ-ի համար պաշտոնական խաղաղ գործընթացին աջակցելու կարեւոր տարրերից մեկն է նաեւ հասարակության հետ աշխատանքը: Սա այն է, ինչն անում ենք Վրաստանում, որն իմ մանդատի մի մասն է կազմում: Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ենթատեքստում մենք աջակցում ենք վստահության ամրապնդման միջոցառումներին՝ հենվելով քաղաքացիական հասարակության վրա, ինչպես նաեւ մարդկանց միջեւ շփումներին նախաձեռնության միջոցով, որը կոչվում է Լենային Ղարաբաղի շուրջ հակամարտության խաղաղ կարգավորման եվրոպական գործընկերություն (EPNK): Սա եզակի նախաձեռնություն է՝ մի քանի շատ փորձառու հասարակական կազմակեպությունների մասնակցությամբ: Մենք, իհարկե, դժվարությունները չենք թերագնահոտւմ. այս հակամարտությունում առկա են շատ ուժեղ զգացմունքներ եւ խիստ բեւեռացում, եւ նման միջավայրում խաղաղության հաստատմանն ուղղված գործունեությունը կարող է դժվարությունների բախվել: Փաստորեն, մարդկանց շփումները եւ խաղաղ ջանքերը կարող են ցույց տալ, որ 2 կողմերի միջեւ գոյություն ունեն փոխադարձ շահեր, եւ որ հակամարտությունը չպետք է դիտարկվի այն տրամաբանությամբ, որի համաձայն մի կողմը կարող է շահել, եթե միայն մյուսը տանուլ տա: Եթե գերակայեն համագործակցությունը եւ փոխադարձ շահերը, օրինակ՝ տնտեսական ոլորտում, երբ խոսքը վերաբերում է ընդհանուր խնդիրների լուծմանը, ինչպիսին է մարդու անվտանգությունը կամ շրջակա միջավայրը, կամ ընդհանուր մշակութային ժառանգությանը պատասխանատու մոտեցումը, համոզված եմ, որ դա կարող է նպաստել խաղաղ գործընթացի առաջմղմանը»,- ասել է Կլաարը:
