Պաշտոնական տվյալներով՝ մարտին Հայաստանի մայրաքաղաքում բնակարանների առքուվաճառքի գործարքների քանակը աճել է 1,2 անգամ՝ հասնելով 971 միավորի: Առաջին հայացքից սպառողական պահանջարկի նման աճը պետք է ազդեր շուկայական գների վրա:
Սակայն մայրաքաղաքի 11 վարչական շրջաններից հինգում գները նույնիսկ մի փոքր նվազել են, իսկ մյուսներում, եթե անգամ աճել են, ապա ոչ այնքան նշանակալի (տես աղյուսակը): Բացառություն են կազմել միայն Երեւանի երկու թաղամասերը, որտեղ բնակարանները զգալիորեն թանկացել են` Կենտրոնում (17.0 տոկոս) եւ Դավթաշենում (4.8 տոկոս):
Կենտրոնում ֆենոմենալ գնաճի բացատրություններից մեկը ներկայացվել էր նախկինում հրապարակված «Հայաստան. Բնակարանների առքուվաճառքի գործարքների գրեթե մեկ հինգերորդը բաժին է ընկնում օտարերկրացիներին» հոդվածում:
Բայց կա մի կարեւոր հարց. արդյոք պաշտոնական տվյալների հիման վրա հնարավոր է բնակարանների թանկացման (կամ, ընդհակառակը, էժանացման) մասին եզրակացություն անել : Նման եզրակացությունը մեր բնակարանային շուկայի համար, մի փոքրշ կասկածելի է: Օրինակ, առաջարկի անփոփոխ գնի դեպքում ավելի թանկ բնակարանաների սպառողական պահանջարկը (կամ «էժան») հանգեցնում է առքուվաճառքի գործարքների գների փոփոխությանը:
Հայտնի է, որ բնակարանների վաճառողներն ավելի շատ են, քան գնորդները: Դրան նպաստող գործոններից մեկը արտագաղթն է: Անցյալ տարի մեր նախկին ավելի քան 25 հազար քաղաքացիները ռուսական քաղաքացիություն ձեռք բերեցին: Սրանով գործընթացը սակայն չավարտվեց եւ, ըստ երեւույթին, նույնիսկ ընդլայնվում է:
Անցյալ տարվա հունվար-մարտին Հայաստանից 5337 քաղաքացի Ռուսաստանի քաղաքացիություն ձեռք բերեց, սակայն այս տարվա նույն ժամանակահատվածում նրանց թիվն արդեն ավելի շատ է` 6235 մարդ (այսինքն, մոտ 1.6 հազար ընտանիք): Ռուսաստանը, չնայած կենսամակարդակի որոշակի անկմանը, դեռեւս մեր շատ քաղաքացիներին է գրավում աշխատելու հնարավորությամբ: Ընդ որում ավելի բարձր եկամուտով, քան Հայաստանում:
Սակայն մեր բնակիչների արտագաղթի աշխարհագրությունը Ռուսաստանով չի սահմանափակվում: Հնարավորության դեպքում մարդիկ մեկնում են այլ երկրներ, որտեղ կյանքի պայմաններն ավելի լավն են: Հասկանալի է, որ մեկնողները չեն կարող երկար սպասել անշարժ գույքի գնորդներին եւ ստիպված են այն ցածր շուկայական գներով վաճառել: Այս հանգամանքը գրավում է գնորդներին, հատկապես նրանց, ովքեր զբաղվում են բնակարանների առքուվաճառքով:
Սմբատ Գրիգորյան