Հայաստանը պետք է հիշի Մոսկվայի եւ Կարսի պայմանագրերի մասին, բայց չպետք է սրի իր հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ: Այս մասին մարտի 2-ին խորհրդարանական ժամին ասաց «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության անդամ Աննա Կոստանյանը:
Մասնավորապես, նա հիշեցրեց, որ մարտի 16-ին լրանում է Մոսկվայի պայմանագրի ստորագրման 100-ամյա, համաձայն որի Կարսը տրվեց Թուրքիային, իսկ Նախիջեւանն ու Ղարաբաղը հայտնվեցին Ադրբեջանի «ժամանակավոր կառավարման» ներքո` 100 տարվա ժամկետով: Այդ համաձայնագիրը Լենինի գլխավորությամբ Սովետական Ռուսաստանի կառավարության կողմից ստորագրվել էր Թուրքիայի կառավարության հետ` Աթաթուրքի գլխավորությամբ: Սակայն այն ժամանակ այդ կառավարությունը միջազգայնորեն ճանաչված չէր: «Հետեւաբար, համաձայնագիրը չի կարող իրավական ուժ ունենալ: Այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով, որ Նախիջեւանի կառավարումը սահմանված էր 100 տարի ժամկետով, Ռուսաստանն այժմ այդ տարածքում գործելու ավելի շատ իրավունք ունի, քան Թուրքիան»,- նշեց Կոստանյանը:
Ընդ որում, նա նշեց, որ Լոնդոնում մարտի 16-ին, անգլո-ռուսական համաձայնագրի համաձայն, այն ժամանակ արդեն Խորհրդային Հայաստանին արգելվեց որեւէ տարածքային պահանջ ներկայացնել հարեւաններին: Ապա հունիսի 4-5-ին ՌԿԿ Կենտկոմի Կովկասյան բյուրոն որոշում կայացրեց Ղարաբաղն ադրբեջանական ԽՍՀ-ին միացնելու մասին: Այդ որոշումը, պատգամավորի պնդմամբ, նույնպես չի կարող ուժի մեջ լինել, քանի որ կուսակցական մարմինը իրավունք չունի պետական որոշումներ կայացնել եւ չի կարող փոխարինել գործադիր իշխանությանը: «Ադրբեջանցի կոմունիստներին այստեղ աջակցեցին նրանց վրացի ընկերները: Դրա դիմաց ադրբեջանցի պատվիրակները քվեարկեցին Ախալքալաքի (հայաբնակ) եւ Ծալկայի (հույներով եւ հայերով բնակեցված ) շրջանների` վրացական ԽՍՀ-ի կազմում ընդկգրման օգտին:
Սակայն մենք չպետք է միամտորեն պարտադրենք գերտերություններին մեր նկրտումները եւ չպետք է անմտորեն անտեսենք հայ-ռուսական ռազմավարական գործընկերության կարեւորությունը: Ուստի պետք է գնահատել 102-րդ ռուսական ռազմակայանի, ՀԱՊԿ-ին եւ ԵԱՏՄ-ին անդամակցության կարեւորությունը, սակայն` միայն Հայաստանի եւ Ղարաբաղի անվտանգության ապահովման տեսանկյունից»,- հայտարարեց Կոստանյանը:
Այնուամենայնիվ, խորհրդարանականը կարծում է, որ Հայաստանի իշխանությունները պետք է հայտարարեն այդ դավաճանական պայմանագրերի մասին, գոնե` ՄԱԿ-ի ամբիոնից, իսկ ժողովրդական դիվանագիտությունը պետք է գործադրի բոլոր ջանքերը` այս հարցը պատշաճ կերպով բարձրացնելու համար: «Դա պետք է անեն ոչ միայն Հայաստանի հայերը, այլ նաեւ ավելի քան 10 միլիոն հայերն ամբողջ աշխարհում»,- ասաց Կոստանյանը:
