Առայժմ դեպի Արեւմուտք Հայաստանի շրջադարձի դրսեւորումներ չեմ տեսնում ո՛չ հանրային քաղաքականության, ո՛չ հայտարարությունների եւ ո՛չ էլ բովանդակային մակարդակով։ Ավելին, պարզ չէ, թե այս շրջադարձից Հայաստանն ինչ կստանա։ Այս մասին NEWS.am-ի «Ուժի գործոն» հաղորդման ժամանակ ասաց ՌԴ ԱԳՆ Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի ժողովրդական հետազոտությունների ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, քաղաքագետ Նիկոլայ Սիլաեւը։
«Ռուսաստանում այնպես են քննարկում, որ 2018-ին Հայաստանում գունավոր հեղափոխություն է տեղի ունեցել, եւ դրանից հետո շատերը զբաղված են կանխատեսելով, որ Փաշինյանը Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը թեքելու է դեպի Արեւմուտք։ Ի՞նչն է համարվում հակադարձ ցուցիչ: Առայժմ ոչ ոք ՀԱՊԿ-ից ու ԵԱՏՄ-ից դուրս չի գալիս», - ընդգծեց փորձագետը։
Նրա խոսքով, 2018 թվականին Հայաստանում իշխանության եկած մարդկանց համար պարզապես իրենց կարիերայի հետագծի պատճառով միշտ չէ, որ հեշտ է կապ հաստատել Ռուսաստանից ժամանած գործընկերների հետ։
«Մեկուկես տարի առաջ Ռուսաստանում դիվանագետների մակարդակով մտավախություն կար, որ միջին մակարդակով բավարար շփումներ չկան Հայաստանի իշխանության հետ։ Վերջին տարիներին դա որոշ չափով հաղթահարվել է։ Մենք պետք է աշխատենք տարաձայնությունների վրա եւ փորձենք հարթել դրանք։ Սակայն պետք է հասկանաք, որ Հայաստանը չի կարող հետեւել ռուսական օրինակին եւ ամբողջական կտրվել Արեւմուտքից։ Սա կհակասի Հայաստանի շահերին եւ ապակառուցողական քայլ կլինի։ Պարզապես այն ամենը, ինչ ասում են Հայաստանի իշխանությունները, կարելի է շատ ավելի դիպուկ եւ դիվանագիտորեն ասել», - ասել է Սիլաեւը։
Նա կարծում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հարցում ԱՄՆ-ի եւ Եվրամիության դիրքորոշումը Հայաստանի համար ավելի ձեռնտու չէ, քան Ռուսաստաննը։
Քաղաքագետը կարծում է, որ այս հարցում ներգրավված են բոլոր դիվանագիտական գործիքները, որ ունի Ռուսաստանը։
Նա մատնանշեց կրակահերթի տակ հայտնված մեքենայի վերաբերյալ ՌԴ ԱԳՆ հայտարարության եւ ՊՆ հայտարարության տոնայնության շոշափելի տարբերությունը։ ԱԳՆ հայտարարության մեջ չի նշվում, թե ով է կրակել՝ ի տարբերություն ՊՆ հայտարարության։
Սիլաեւը բացատրեց, որ խնդիրն այն է, որ Ռուսաստանում այս իրավիճակի վրա ազդելու միջոցների մասշտաբները այնքան էլ զարգացած չեն։
«Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի իշխանությունները շտապում են եւ ակնկալում են, որ ճնշումը Հայաստանին կստիպի որոշակի զիջումների գնալ։ Նրանք շտապում են մի իրավիճակում, երբ Ռուսաստանի հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացած է Ուկրաինայի վրա։ Հուսով եմ, որ Ռուսաստանի դիվանագիտական ջանքերը կհանգեցնեն Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակմանը եւ զինված միջադեպերի դադարեցմանը», - նշել է փորձագետը։
Նրա կարծիքով, Հարավային Կովկասում Արեւմուտքի ակտիվության առումով իրավիճակի կառուցվածքն այնպիսին է, որ Արեւմուտքը, խոսելով երկու մայրաքաղաքների, այլ ոչ թե Ռուսաստանի հետ, աշխատում է Ռուսաստանի Դաշնությանը հեռացնել գործընթացից։
«Ինձ համար դժվար է դատել, արդյո՞ք սա նպատակաուղղված քաղաքականություն է։
Բայց այդ մի քանի շփումները եվրոպական եւ ամերիկյան կազմակերպությունների գործընկերների հետ ավելի շուտ ցույց են տալիս, որ դիվանագետները հասկանում են, որ այստեղ կարեւոր է նաեւ Ռուսաստանը, եւ ավելի լավ է դա անել Ռուսաստանի հետ միասին, քան առանց նրա:
Ինչպես ցանկացած խոշոր տերություն, ԵՄ-ն եւ Միացյալ Նահանգներն իրենց արտաքին քաղաքականությունը վարում են տարբեր մակարդակներում: Կա բարձրաստիճան պաշտոնյաների մակարդակ, կա դիվանագիտական ներկայացուցիչների մակարդակ, որոնք գնում են տարածաշրջան, եւ կա ավելի ցածր մակարդակ՝ քարոզչություն։ Իսկ այս քարոզչական մակարդակում խոսքը միայն Ռուսաստանին դուրս մղելու մասին է։
Իհարկե, ԵՄ առաքելությունը նպատակ ունի կայունացնել իրավիճակը սահմանին։ Նպատակ կա նաեւ ցույց տալու, որ Եվրամիությունը կարող է առաքելություն ուղարկել տարածաշրջան, որը կօգնի կայունացնել իրավիճակը սահմանին, տեղեկատվություն հավաքել տեղի ունեցողի մասին, ինչպես նաեւ ցույց տալ, որ ՀԱՊԿ առաքելություն չկա, եւ ԵՄ առաքելությունն արդեն գործում է։
Շատ նպատակներ կան։ Ռուսաստանում, Արեւմուտքի հետ հարաբերությունների համատեքստում, քարոզչական արշավը, որը ծավալվում է Հայաստանում, դիտարկվում է միայն որպես աշխարհաքաղաքական խաղ Ռուսաստանի դեմ», - եզրափակեց Սիլաեւը։
