Հայ-ռուսական հարաբերություններում խորը ճգնաժամ է, ինչի մասին վկայում են քաղաքական ու բանավոր փոխհրաձգությունները։ Այս մասին NEWS.am -ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Արմեն Պետրոսյանը։
«Միևնույն ժամանակ, դժվար է ասել, թե ումից է գալիս ճգնաժամը խորացնելու նախաձեռնությունը։ Փաստ չէ, որ նախաձեռնողը Հայաստանն է, քանի որ ակնհայտ է, որ Մոսկվան ակնկալիքներ ունի Երևանից, ինչը կարող է կապված լինել Ադրբեջանի հետ բանակցությունները ռուսական հարթակ տեղափոխելու հետ։ Հասկանալի պատճառներով Հայաստանը դեմ է դրան՝ հաշվի առնելով այն, ինչ տեղի ունեցավ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության հետ»,- ընդգծեց փորձագետը։
Նա ուշագրավ է համարել, որ Անթալիայում՝ Դիվանագիտական ֆորումի շրջանակում, Հայաստանի և Ռուսաստանի պատվիրակությունների հանդիպում այդպես էլ չի կայացել։
Նրա կարծիքով՝ 2024 թվականը վճռորոշ է լինելու գլոբալ փոփոխությունների առումով, և այս համատեքստում նկատելի է Ռուսաստանի հստակ դիրքավորումը։
Պետրոսյանը կարծում է, որ եթե Մոսկվան նախկինում կենտրոնացած էր Ուկրաինայի խնդիրների և երկրորդ ճակատի բացումից խուսափելու վրա, ինչն էլ պատճառ էր հայտարարություններին և իր դեմ ուղղված գործողություններին պասիվ արձագանքելուն, այժմ Ռուսաստանը պատրաստ է վճռական գործողությունների։
«Ռուսաստանն ասում է. «Կամ դուք մեզ հետ եք բոլոր ուղղություններով, կամ ընդհանրապես մեզ հետ չեք»: Մոսկվան ցանկանում է ցույց տալ, որ համագործակցություն չի լինելու միայն այն ոլորտներում, որոնք ձեռնտու են գործընկերներին (տվյալ դեպքում՝ Հայաստանին), այնպես որ, եթե աշխատենք, դա կլինի բոլոր ոլորտներում»,- նշեց նա։
Քաղաքագետը կարծում է, որ այս ֆոնին Մոսկվայի կողմից Հայաստանի նկատմամբ ավելի հստակ գործողություններ կարելի է սպասել ապրիլին՝ Ռուսաստանում նախագահական ընտրություններից հետո։
«Եթե Ռուսաստանը, օրինակ, Հայաստանում թանկացնի գազի գինը, դա լուրջ տնտեսական խնդիրներ կստեղծի։ Միևնույն ժամանակ, դժվար թե ակնկալենք գազի մատակարարման դադարեցում Հայաստանին, քանի որ դա կընկալվի որպես ոչ բարեկամական քայլ ոչ թե Հայաստանի իշխանությունների, այլ Ռուսաստանում բոլոր մակարդակներում բարեկամ հռչակված հայ ժողովրդի նկատմամբ։ Մյուս կողմից, նման որոշումը կարող է առաջացնել բնակչության դժգոհության կտրուկ աճ Հայաստանի իշխանությունների նկատմամբ, որից կարող է օգտվել Ռուսաստանը, ինչպես նաև Ադրբեջանը, Թուրքիան և նույնիսկ բարեկամ Իրանը, որը կարող է փորձել վաճառել իր էներգետիկ ռեսուրսները Հայաստանին»,- պարզաբանեց նա։
Պետրոսյանը Եվրամիությանն անդամակցելու թեկնածուի կարգավիճակի դիմում ներկայացնելու Հայաստանի պատրաստակամության մասին խոսքն անվանեց ազդանշան Ռուսաստանին այն մասին, թե ինչ կարող է անել Երևանը Մոսկվայի կողմից կտրուկ քայլերի դեպքում։
Նրա խոսքով, ԵՄ-ն այս դեպքում շատ արագ կարձագանքի, քանի որ սա հնարավորություն կլինի Հայաստանը պոկելու Ռուսաստանից։
«Սա կարող է նաև ազդանշան լինել Ադրբեջանին և Թուրքիային, որ եթե նրանք չկարգավորեն հարաբերությունները, ապա Հայաստանը կարող է ստանալ տնտեսական, քաղաքական և անվտանգության երաշխիքներ։ Սակայն այս ամենը տեղի է ունենում հռետորաբանության մակարդակով, գործնական քայլեր դեռ չկան»,- հավելեց փորձագետը։
Նա չբացառեց, որ այդ ընթացքում Ռուսաստանը կարող է գայթակղիչ թվացող առաջարկներ ներկայացնել Հայաստանին, ինչը կստիպի Երեւանին վերանայել ներկայիս մոտեցումները։
«Եվրոպայում ինչ-որ պահի Ուկրաինայի հարցում ստատուս քվոն կհաստատվի, որից հետո երկրները կփորձեն ամրապնդել իրենց դիրքերը փափուկ ուժի կիրառմամբ։ Բայց քանի դեռ կա առճակատում, դա բոլորին հնարավորություն է տալիս ճնշումների միջոցով առավելագույնի հասցնել իրենց ազդեցությունը։ Հայաստանի իշխանությունները պետք է երկարաժամկետ հեռանկարից ելնելով որոշումներ կայացնեն եւ կարողանան կառավարել հնարավոր ռիսկերը»,- եզրափակեց քաղաքագետը։
