Ամեն մի հայ պետք է հարց տա իրեն, թե այլ երկրներ եւ տնտեսություններ շենացնելուց զատ ի՞նչ է արել իր հայրենիքի համար, ինչքանո՞վ է փորձել թեթեւացնել նրա հոգսը: Այս մասին, այսօր՝ սեպտեմբերի 20-ին, Հայաստան-Սփյուռք 5-րդ համաժողովի փակման արարողության ժամանակ ունեցած ելույթում նշել է Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
Նրա խոսքով՝ Հայաստանը հետեւողական եւ նախանձախնդիր է Սփյուռքի հետ կապերի ամրապնդման հարցում: «Հայ ժողովուրդն այսօր աշխարհին է ներկայանում անկախ Հայաստանով, անկախ Արցախով եւ զորեղ Սփյուռքով: Արդի աշխարհում հայ ժողովրդի ամենամեծ քննությունը Հայաստանի պետականության առօրյա կյանքի կազմակերպման գործն է: Եթե մեզ հաջողվեց հաղթահարել ամենաբարդ քննությունը, որն էր պատերազմը, ապա մենք իրավունք չունենք ընկրկելու այսօրվա խնդիրների հորձանուտում: Այն, իհարկե, ռազմի դաշտ չէ, որտեղ ակնհայտ են «մերոնք» եւ «հակառակորդները»: Արտաքին վտանգի դեմ համախմբվելն այդքան էլ դժվար գործը չէ: Առօրյա կյանքում մենք պիտի հասկանանք, որ այդ պայմանական «հակառակորդը» հաճախ, իսկ ավելի ճիշտ՝ մշտապես, մենք ինքներս ենք: Ուստի եւ պետք է պայքարենք մեր ունեցած բացթողումների, թերությունների, թուլությունների, թափթփվածության դեմ: Հայի տեսակի վաղվա օրը որոշվում է հայրենի երկրում: Հայի տեսակի առաջընթացն ու հզորությունը, ապագան ու հեռանկարը կոփվում են Հայաստանում, քանի որ արդի աշխարհում ժողովրդի առհավետ գոյության ամենահզոր եւ միակ գրավականն ազգային պետությունն է: Այսօր չկան Հայրենիքը եւ Սփյուռքն իրարից բաժանող անցյալ դարաշրջանի անջրպետները: Եվ դա ինքնին ազգային համախմբվածությունը խրախուսող հանգամանք է: Սակայն այդ համախմբվածությունը ինքնանպատակ չէ։ Այն անհրաժեշտ միջոց է, որպեսզի մենք հաղթահարենք ինքներս մեր մեջ բացահայտած վատը»,-ասել է ՀՀ նախագահը:
Անդրադառնալով սիրիահայերի խնդիրներին, նա նշել է.
«Տարածաշրջանային հակամարտությունների հետեւանքով Սփյուռքի մեր հայրենակիցների մի ստվար հատված ստիպված կրկին բռնում է գաղթի ճանապարհը: Փոփոխվում են հայկական սփյուռքի առկա ձեւաչափերը. կազմալուծվում են հին համայնքները, ձեւավորվում նորերը, որոնք օգնության լուրջ կարիք ունեն: Սիրիական ճգնաժամի հետեւանքով արյունաքամ լինող Սիրիայի կենսունակ հայ համայնքի ներկայացուցիչների մի մասը՝ մոտ 12 հազար հայորդի, հաստատվել է Հայաստանում: Սիրիայից ներգաղթած մեր հայրենակիցները ուշադրության, աջակցության կարիք ունեն: Նրանք եղեռնը վերապրած մեր նախնիների բեկորներն են, ովքեր, սփռվելով աշխարհով մեկ, կարողացան պահպանել ազգային դիմագիծն ու հայկականությունը: Այսօր Հայաստանի պետական բոլոր կառույցները ներգրավված են սիրիահայերի հիմնախնդիրները լուծելու աշխատանքներում: Սիրիահայերը արագորեն ինտեգրվում են Հայաստանի հասարակությանը: Այսօր պետականորեն լուծված են սիրիահայերի կրթության, առողջության, սոցիալական խնդիրները: Լուրջ աշխատանքներ են տարվել եւ տարվում նրանց աշխատանքի տեղավորելու, բիզնես սկսելու, բնակարաններ ձեռք բերելու հարցերում աջակցություն ցուցաբերելու ուղղությամբ:
Սիրիահայերին գրկաբաց ենք ընդունել, նրանք իրենց հայրենիքում փախստական չեն կոչվում, նրանք մեր երկրի տերն են, նրա մի մասնիկը: Բոլորիս հավաքական ջանքերով է, որ մեր հայրենակիցների բնակարանային, աշխատանքային հարցերը վերջնական լուծումներ պետք է ստանան: Համայն հայությունը, այդ թվում եւ Հայաստան պետությունը, պետք է աջակցեն նաեւ նրանց, ովքեր մնում են Սիրիայում՝ պահպանելու հայկական օջախը: Հավատում եմ, որ դեռ կգան խաղաղ օրեր Սիրիայի ողջ ժողովրդի եւ նրա հայ քաղաքացիների համար: Սիրիայի հայկական համայնքը կվերածնվի եւ կշարունակի իր ստեղծագործ ուղին՝ ի նպաստ Մայր հայրենիքի եւ բնակության երկրի զարգացման ու բարգավաճման: Ցավոք սրտի, տարածաշրջանային հակամարտությունները գնալով ավելանում են, եւ մեր գերնպատակը պետք է լինի աշխարհի ցանկացած ծայրում փորձության մեջ հայտնված յուրաքանչյուր հայի ցավին ու տառապանքին արձագանքելը՝ անկախ աշխարհագրական հեռավորությունից, միասնական ուժերով նրանց օգնելն ու սատարելը: Մեր միասնության եւ համախմբվածության շնորհիվ միայն հայության ազգային իղձերը իրականություն կդառնան, եւ հայն աշխարհին կներկայանա որպես հավաքական կամքի օրինակ՝ ի չիք դարձնելով բոլոր հակառակորդների, հետադիմական բոլոր ուժերի ու հոսանքների հակահայ նկրտումները:
ՀՀ նախագահը խոսել է նաեւ սփյուռքում հայապահպանության խնդրի մասին՝ նշելով. «Սփյուռքն իր գոյության առաջին օրվանից պայքարել է հայապահպանության համար: Սփյուռքում հայապահպանությունը բխում է նաեւ Հայաստանի Հանրապետության կենսական շահերից: Հայաստանը, ի դեմս Սփյուռքում եւ Հայաստանում գործող համահայկական կառույցների, պետք է առավել գործուն լինի հայկական մեծ ու փոքր համայնքներում հայապահպանության, մշակութային ու կրթական նախաձեռնություններին աջակցելու հարցում:
Մայրենի լեզվի իմացությունը, դրա սերունդներին փոխանցումը մեր ազգային գերխնդիրն է: Հետեւաբար, այստեղ հավաքված բոլորիս կարեւոր պարտականությունն է, օգտագործելով բոլոր կառուցակարգերը, մեթոդներն ու ձեւերը, երիտասարդությանը դարձնել հայախոս, մայրենիի նկատմամբ ակնածանք եւ սեր դաստիարակելով: Հայապահպանության գլխավոր կռվաններն են՝ հայոց լեզուն, հայ ընտանիքը եւ իրական հայրենիքը ճանաչելը: Հայաստան-Սփյուռք գործակցության հիմքում ընկած են այս առաջնահերթությունները: Այդ գործակցության սկզբունքը երկուստեք փոխվստահության, միմյանց աջակցելու, համահայկական ընդգրկվածություն ունեցող հարցերում միասնական դիրքորոշում մշակելու մեջ է»:
