ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործով նիստում շարունակվեց քրեական հետապնդումը դադարեցնելու մասին փաստաբանների միջնորդության քննարկումը:

Փաստաբան Արամ Վարդեւանյանը հիշեցրեց «Վիկիլիքսի» աղբյուրի մասին, որն արդեն որպես հիմք ներկայացվել է Հանրային հեռուստատեսության կողմից, ԱՄՆ դեսպանատունը եւս այդ աղբյուրի առնչությամբ հայտարարություն է արել: Հետաքրքիր է, թե ինչպիսին կլինի դատարանի վերաբերմունքը այդ աղբյուրի տվյալների նկատմամբ՝ նկատեց փաստաբանը: Նրա խոսքով՝ ԱԺ նիստերի ձայնագրությունից կարելի է դատել, որ նախկին պատգամավոր Դավիթ Հարությունյանը հայտարարել է ՔՕ 300-րդ հոդվածի թերությունների մասին: «Այլ կարծիքներ չկան: Դա խոսում է ենթադրյալ արարքի պահին ՔՕ նորմերի թերությունների մասին: Այլ հանցակազմ: Մի դեպքում ենթադրվում է բռնության տարր, մյուսում՝ առանց բռնության: 300.1 հոդվածի ներկայիս մեկնությունը ենթադրում է սահմանադրական կարգի տապալում եւ առանց ուժի կիրառման: Դա չի կարող նշանակել մեղմացուցիչ հանգամանք, քանի որ գործողությունների շրջանակն ընդլայնվում է»,- հայտարարեց Վարդեւանյանը: Ընդ որում, նա հիշեցրեց «7-ի գործով» դատական ակտերի մասին՝ թվարկելով գործին մասնակից հայտնի դատախազներին: Փաստաբանը նշեց ՄԻԵԴ-ի նախադեպային որոշումները:

Փաստաբանն ընդգծեց, որ 300.1 հոդվածի կիրառման առնչությամբ դատախազության տեսակետի կտրուկ փոփոխությունը հիմնավորման կարիք ունի: 300.1 հոդվածն այնպես է ձեւակերպվել, որ դրա բովանդակության հետ կապված միասնական կարծիք չկա՝ նկատեց փաստաբանը: Արամ Վարդեւանյանը դատավորին հիշեցրեց նրա նախկին որոշման մասին, որով փաստացի Վճռաբեկ դատարանը վեր է դասվել Սահմանադրականից: ՍԴ-ն հաստատել է այն հանգամանքը, որ ֆունկցիոնալ անձեռնմխելիության ստանդարտի քննարկման ժամանակ ղեկավարվում են այդ թվում կարգավիճակից բխող գործողություններով: Կա օրենսդրական բաց, իսկ այժմ ոչ ոք չի կարող պնդել, թե գործողությունները չեն բխել կարգավիճակից: Փաստաբանը հիշեցրեց, որ Ռոբերտ Քոչարյանին մեղսագրվում է տխրահռչակ հրամանի արձակումը, եւ ոչ ոք չի կարող պնդել, թե նրան գործողությունները չեն բխել նրա կարգավիճակից, եւ, հետեւաբար, քրեական հետապնդումը պետք է դադարեցվի: Նա նշեց, որ ՍԴ հայտնի որոշումը հագեցած է եղել դատավոր Սերժիկ Ավետիսյանի հատուկ կարծիքով: «Սահմանադրական հոդվածները ՔՕ բլանկետային նորմեր են համարվում: Այսինքն՝ ստացվում է, որ ՔՕ-ն սահմանում է Սահմանադրությունը»,- նկատեց Վարդեւանյանը:   

Վերջում նա հավելեց, որ հարցը գտնվում է եվրոպական կառույցների ուշադրության կենտրոնում, եւ ՄԻԵԴ-ի կողմից քննվելու դեպքում վճիռը միանշանակ կլինի:

Փաստաբան Հայկ Ալումյանը միացավ գործընկերոջ փաստարկներին: Նա նշեց, որ բավարարելու կամ մերժելու մասին որոշում կայացնելիս դատարանի համար մեծ նշանակություն ունի այն հնարավոր վտանգը, որ պարունակում է այդ որոշումը: «Մենք լավ ենք հասկանում ձեր բոլոր մտահոգությունները եւ, այնուամենայնիվ, հորդորում ենք չառաջնորդվել այդ նկատառումներով»,- ասաց փաստաբանը:

Ի պատասխան, դատավորը նշեց, որ փաստաբանի մտահոգությունները դատարանում չեն քննվում: Ալումյանը հիշեցրեց, որ դատարանները ստիպված էին վերապրել արգելափակումը եւ կրկնեց կոչը: Նա նաեւ մատնանշեց հետադարձ թվով 300.1 հոդվածի կիրառման անթույլատրելիությունը, եւ նշեց, որ նախկին ՔՕ-ի 300 հոդվածն իր ստեղծման պահից ի վեր չի համապատասխանում որոշակիության սկզբունքին, ինչի պատճառով եւ փոխվել է: Անհամապատասխանությունը պարզ դարձավ, երբ այն փորձեցին կիրառել, պարզաբանեց Ալումյանը: Ըստ նրա` այս հոդվածով նախատեսված ցանկացած մեղադրանք ենթակա է դադարեցման: Սակայն 300.1 հոդվածը կիրառելու համար անհրաժեշտ է, որպեսզի այն նույնական հանցակազմ ենթադրի, կամ որպեսզի ամբողջությամբ ներառի այն: 

«Մենք ասում ենք, որ սա նոր կազմ է, մեր ընդդիմախոսները հակառակն են պնդում. սա իրավական վեճ է: Ես չեմ պատրաստվում կրկնել փաստարկները, պարզապես ուզում եմ նշել: Փորձը ցույց է տալիս, որ այս գործից զատ, ոչ մի այլ գործով ոչ ոք չի պնդել, որ որ 300.1-ը նոր հանցակազմ չէ, եւ այն ամբողջությամբ ընդգրկվել է 300 հոդվածում»,- ասաց փաստաբանը` հիշեցնելով «յոթի գործի» մասին:

 Նրա խոսքով` ավելին, ներկայիս վարչապետը նույնպես չի դատվել, քանի որ 300.1 հոդվածը դիտարկվել է որպես նոր հանցակազմ ենթադրող: Չի կարելի 180 աստիճանով փոխել մոտեցումը: Այսինքն, այն ժամանակ այն ընդդիմության նկատմամբ չի կիրառվել, իսկ հիմա փորձում են կիրառել, նշեց փաստաբանը: Նա շեշտեց, որ 10 տարվա ընթացքում  այս հոդվածով ոչ ոք չի դատվել:

Մեղադրող կողմը` ի դեմս դատախազ Գեւորգ Բաղդասարյանի, առարկություններ ներկայացրեց: Ինչպես եւ պաշտպանության կողմը` մեղադրող կողմը եւս շեշտադրում կատարեց երկու հանգամանքի վրա` 300.1 հոդվածի իրավակիրառման եւ նախկին ՔՕ-ի 300 հոդվածի ու ներկայիս ՔՕ-ի 300.1 հոդվածների համանմանության, ինչպես նաեւ` գործառնական անձեռնմխելիության վերաբերյալ ՍԴ-ի ձեւակերպման: Այս որոշման համաձայն` նախկին նախագահն անձեռնմխելի է նախագահության ընթացքում կատարված գործողությունների համար, եթե դրանք կատարվել են կարգավիճակից եւ լիազորություններից ելնելով` առաջնորդվելով հասարակական, այլ ոչ թե անձնական շահով: Ըստ նրա` հայտարարություններն այն մասին, որ հոդվածները տարբեր հանցակազմ են ենթադրում, չեն համապատասխանում իրականությանը, իսկ դատարանի որոշումը սխալ է մեկնաբանվում: «Պաշտպանության կողմից ներկայացված փաստարկներն անհիմն են. միջնորդությունը պետք է մերժվի», - եզրափակեց դատախազը: 

Շարունակելով «յոթի գործի» մասին դատախազության դիրքորոշման թեման՝ փաստաբան Հովհաննես Խուդոյանը նշեց, որ դա լրջագույն խնդիր է, եւ ինչպե՞ս է ստացվում, որ մի դեպքում մի դիրքորոշում է, մյուսում՝ այլ, առանց որեւէ լուրջ հիմքերի: «Կարո՞ղ է արդյոք նորմ գոյություն ունենալ, որով տարբեր ազգության մարդիկ կարող են տարբեր կերպ դիտարկվել օրենքով: Իհարկե՝ ոչ»,- նշեց փաստաբանը՝ հավելելով, որ այստեղ ակնհայտ է քաղաքական հետապնդումը: Նրա խոսքով՝ եթե շարունակենք տրամաբանությունը, ըստ որի՝ դատախազների մի մասի մոտ կարող է մի կարծիք լինել, մյուսների մոտ՝ այլ կարծիք, ապա այստեղ պետք է մտածել դատախազների ինքնաբացարկի մասին: Ապա փաստաբանը նշեց դատախազության երկակի ստանդարտների մի քանի օրինակներ:

Փաստաբան Արամ Վարդեւանյանը նշեց եվրոպական կառույցների եւ Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքի անտեսումը՝ հիշեցնելով տուժող կողմի ներկայացուցիչներից մեկի հայտարարությունը, որում այդ կարծիքը որակվում է որպես «տխրահռչակ»: Փաստաբանը նշեց, որ հանձնաժողովի կարծիքից հետո 6 դատախազներ վճռեցին հրաժարվել քրեական հետապնդումից (նկատի ունի «յոթի գործը»), եւ որոշումը ոչ մի գլխավոր դատախազ չչեղարկեց՝ նշեց Արամ Վարդեւանյանը:

Փաստաբան Արամ Օրբելյանը՝ խոսելով «յոթի գործի» հետ զուգահեռների անթույլատրելիության փաստարկների մասին, առաջարկեց գործը դիտարկել որպես «12-ի գործ»՝ այն 7-ի, ներկայիս դատապարտյալների եւ գործող վարչապետի, հաշվի առնելով, որ նա եւս հարցաքննվել է Մարտի 1-ի գործով: «Եթե նրանց միավորենք, հեշտ կլինի համոզվել, որ «յոթի գործով» որոշումը տարածվում է նաեւ նրանց վրա»,- պարզաբանեց փաստաբանը: Նա նաեւ նշեց, որ այդ գործով պարբերաբար խախտվում է անմեղության կանխավարկածը: Բացատրելով ֆունկցիոնալ անձեռնմխելիության առնչությամբ Վճռաբեկ դատարանի դիրքորոշումը՝ փաստաբանը նշեց, որ խոսքը ոչ թե պատասխանատվությունից ազատելու, այլ հիմնավորված քրեական հետապնդման մասին է:

Նշենք, որ այսօրվա նիստի ընթացքում տուժող կողմի ներկայացուցիչ Սեդա Սաֆարյանին նկատողություն արվեց՝ կապված գործընթացի մասնակցի նկատմամբ ոչ հարգալից վերաբերմունքի հետ: Պատճառը տեղից ռեպլիկն էր:

Տուժող կողմի փաստաբան Տիգրան Եգորյանը բողոք հայտնեց այն մասին, որ պաշտպանության կողմը շատ երկար եւ մանրամասն ներկայացնում է իր դիրքորոշումը, եւ դատարանը դա թույլ է տալիս: «4 օր քննարկել նույն բանը»,- ասաց Եգորյանը՝ դատարանին խնդրելով սահմանափակել ելույթի ժամանակը:

Ի պատասխան՝ դատավորը հիշեցրեց, որ կողմերն իրավունք ունեն արտահայտվելու, որից հետո հայտարարեց, որ աշխատանքային օրվա ավարտի հետ կապված նիստը հետաձգվում է: Քննարկումը կշարունակվի փետրվարի 18-ին ժամը 13:00-ին: