«Միամտություն կլիներ կարծել, որ Հարավային Կովկասում անանցանելի անկլավի շուրջ հակամարտությունը մեծ նշանակություն չունի: Այս վիճահարույց հողակտորի ռազմավարական նշանակությունը չի կարելի թերագնահատել: Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ լարվածության կտրուկ աճը հանգեցրել է բազմաթիվ մրցակցող քաղաքական շահերի ի հայտ գալուն, խառնուրդը պոտենցիալ պայթյունավտանգ է»,- գրում է Նիլ Շաստրի-Հիրստը՝ Parliament Magazine-ում:
«Այս դիմակայությունը տարբերվում է նախորդ բախումներից: Պատճառը նախագահ Էրդողանի ավելի ու ավելի ագրեսիվ եւ անտագոնիստական արտաքին քաղաքական հարթակն է:
Եթե նախկինում Թուրքիան կողմ էր հանդես գալիս խաղաղ կարգավորման գործընթացին, այժմ նա խոստացել է «իր բոլոր հնարավորություններով ու սրտով կանգնել բարեկամական ու եղբայրական Ադրբեջանի կողքին»: Ամփոփելով՝ Էրդողանը հայտարարեց, որ հակամարտությունը լուծելու համար Հայաստանը «պետք է հեռանա այս հողերից»: Նրա աջակցությունը չի սահմանափակվում միայն բառերով: Դա նշանակում է զենքի մատակարարում, ինչպիսիք են TB2 Bayraktar մարտական անօդաչու թռչող սարքերը, ինչպես նաեւ, հնարավոր է, Թուրքիայի կողմից ֆինանսավորվող վարձկանները՝ Լիբիա սիրիացի ջիհադիստների նախորդ արտահանման արտացոլումը:
Սա ՆԱՏՕ-ի անդամի կողմից անհեթեթ միջամտություն է: Նախագահ Էրդողանը շարունակում է ոչ լիբերալ արտաքին քաղաքական ռազմավարություն վարել իր հիմնական նպատակին, մասնավորապես՝ ռեժիմի անվտանգությանը եւ Թուրքիայի՝ որպես ազդեցիկ գլոբալ խաղացողի հաստատմանը հասնելու համար: Նա թիրախավորում է Օսմանյան կայսրության նախկին հենակետերը: Սա ագրեսիվ մոտեցում է, որը սատարում եւ արտահանում է պահպանողական իսլամիստական գաղափարախոսությունը:
Սա նոր դժվարություններ է ստեղծում Արեւմուտքի համար: Մինչ օրս ՆԱՏՕ-ն չի կարողացել արդյունավետորեն հակազդել Թուրքիայի վիրավորական պահվածքին: Նմանապես, Ամերիկան չի կարողացել արդյունավետորեն հակահարված տալ այդ ագրեսիային, ինչը կարելի է տեսնել մինչեւ Օբամայի ժամանակաշրջանը եւ իսլամիզմի հետ հաշտվելու նրա փորձերում: Արդյունքում, Էրդողանը շարունակում է գործել ուղղակի հակասելով Հյուսիսատլանտյան դաշինքի հիմնարար սկզբունքներին: ՆԱՏՕ-ն այժմ պետք է ձայն ձեռք բերի: Ներկայումս Ամերիկան մտահոգված է երկու ճակատով՝ գալիք նախագահական ընտրություններով եւ շարունակվող համավարակով: Չնայած Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը չի խուսափում Անկարայի հանդեպ իր դժգոհությունն արտահայտելուց, մեկուսացման մեջ գտնվող Ֆրանսիան փոփոխություններ կատարելու լծակներ չունի: Մինչ նախագահ Էրդողանը անխոհեմ կուրս է ընտրում, Արեւմուտքը պետք է զերծ մնա զենքի վաճառքի միջոցով իր ռազմական հզորության հետագա ամրապնդումից:
Սակայն այս քաղաքական կծիկի մեջ կա եւս մեկ թել: Թուրքիայի դիրքորոշումը նաեւ մեկ այլ ճակատ է բացում Ռուսաստանի հետ: Լիբիայից եւ Սիրիայից հետո Հարավային Կովկասը երրորդ ասպարեզն է, որում կարող է կայանալ Պուտինի եւ Էրդողանի գերիշխանության պայքարը:
Ռուսաստանի համար սա ճգնաժամ է: Պուտինը դա գիտի: Եթե Էրդողանին հաջողվի էլ ավելի սրել լարվածությունը, ապա այն, ինչ սկսվեց Հարավային Կովկասում, կարող է հեշտությամբ տարածվել ողջ տարածաշրջանում: Հաշվի առնելով, որ Իրանը կողքից հետեւում է, նավթով ու գազով հարուստ խողովակաշարերը անցնում են տարածաշրջանով եւ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության երկու կողմերի հետ Ռուսաստանի մրցակցային հարաբերությունները, Մոսկվան հրադադարի ռեժիմը պահպանելու բոլոր հիմքերն ունի:
Ոչ Պուտինը, ոչ էլ Էրդողանը չեն կարող սխալ թույլ տալ: Մինչ օրս երկուսն էլ կարողացել են քայլել բարակ լարի վրայով` ընդհանուր եւ մրցակցային շահերի միջեւ: Թուրքիայի ագրեսիվ արկածախնդրության այս վերջին օրինակը ցույց է տալիս, որ Էրդողանը գնալով ավելի ամբարտավան է վերաբերում պետության կառավարմանը: Նա հույս ունի, որ իր շարունակական ինտերվենցիոն մոտեցումը, որը սիրված է ներքին լսարանի կողմից, կամրապնդի իր իշխանությունը: Բայց նա նաեւ խաղում չափն անցնելու եւ դրա հետ մեկտեղ պատահաբար կամ կանխամտածված բախում հրահրելու ռիսկի է դիմում:
