Ռուս-հայկական հարաբերությունները «Ղարաբաղից հետո» անցնում են ծանր փորձությունների միջով։ Ռուս հայտնի քաղաքագետ և միջազգային հարցերով մասնագետ Դմիտրի Տրենինի արդարացի նկատառմամբ՝ դրանք «նույնը չեն լինի»։ Սակայն, պետք չէ նաև շտապել եզրակացություններ անել Անդրկովկասից Ռուսաստանի դուրս գալու վերաբերյալ, քանի որ այս տարածաշրջանն առանձնահատուկ նշանակություն ունի Ռուսաստանի Դաշնության հարավային շրջանների անվտանգության համար։ Ճիշտ է նաև, որ հետխորհրդային Եվրասիայի ամենաբուռն հատվածներից մեկում «փոխվում է» ռուսական ներկայության «կոնֆիգուրացիան»։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Այս առումով Երևանի և Մոսկվայի միջև երկխոսության մեջ չասվածի որոշակի զգացում կա։ Այսպես, Հայաստանի վարչապետը չի մասնակցել ՀԱՊԿ Մինսկի գագաթնաժողովին։ Կազմակերպության համապատասխան ստորաբաժանումների հանդիպումներին, բացի նրանից, ներկա չէին նրա ամենամոտ գործընկերները՝ արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը, ինչպես նաև Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը և ՊՆ ղեկավար Սուրեն Պապիկյանը։ Դե իսկ Հայաստանի լրատվական տարածքում ՀԱՊԿ-ին, մեղմ ասած, չեն գովում։ Խոսքն ինչպես ավանդական լրատվամիջոցների, այնպես էլ սոցիալական ցանցերի մասին է։
Միաժամանակ, զգացվում է, որ Երեւանը պատրաստ չէ (գոնե դեռ) հարաբերություններում խորացող անջրպետին։ Աշնան նախավերջին օրը ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովն ասել է, որ Նիկոլ Փաշինյանին սպասում են ԱՊՀ ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովին Ռուսաստանի «հյուսիսային մայրաքաղաքում»։ Նախկինում նման կերպ էր արտահայտվել Վլադիմիր Պուտինի օգնական Յուրի Ուշակովը։ Սանկտ Պետերբուրգում կանցկացվի նաև ԵԱՏՄ գագաթնաժողովը։
Եվ հենց այստեղ է նախատեսվում «Ղարաբաղից հետո» Երևանի մոտեցումների հենց «կոնֆիգուրացիայի փոփոխությունը»։ Եթե Հայաստանի ղեկավարությունը սառը (իսկ երբեմն էլ միտումնավոր ցուցադրական) վերաբերմունք ունի ՀԱՊԿ-ի նկատմամբ, ապա ԵԱՏՄ-ն այլ պատմություն է։ Եթե Հայաստանի ղեկավարությունը սառը (իսկ երբեմն էլ միտումնավոր ցուցադրական) վերաբերմունք ունի ՀԱՊԿ-ի նկատմամբ, ապա ԵԱՏՄ-ն այլ պատմություն է։ «Չգիտեմ Փաշինյանը կգա, որոշումը դեռ կայացված չէ, բայց, իմ անձնական կարծիքով, Հայաստանը պետք է մասնակցի այս գագաթնաժողովին, քանի որ մենք ստանձնում ենք ԵԱՏՄ նախագահությունը»,- նոյեմբերի 28-ին ասել է Հանրապետություն ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը։ Դժվար թե նման բարձրաստիճան պետական գործիչը դառնա սովորական «սփոյլեր» այս իրավիճակում։ Հայ գործընկերների հետ հարցազրույցներում և զրույցներում այս մեկնաբանության հեղինակը բազմիցս նկատել է մոտեցումների որոշակի «երկբաժանում»: Եթե նրանք ակնհայտ թերահավատություն ունեն Մոսկվայի կողմից անվտանգության երաշխիքների վերաբերյալ, ապա ակնհայտ թերահավատություն կա Ռուսաստանի Դաշնության և ԵԱՏՄ-ի մյուս գործընկերների հետ տնտեսական ինտեգրման ոչ միայն պահպանման, այլ գուցե նաև խորացնելու հեռանկարների նկատմամբ։
Բայց ինչ նոր «կոնֆիգուրացիաներ» էլ ի հայտ գան դաշնակիցների հարաբերություններում, հին խնդիրներից հնարավոր չէ խուսափել։ Եվ հաշվի առնելով հարաբերությունների «անձնական քիմիայի» կարևորությունը, Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի և Հայաստանի վարչապետի զրույցը կարող է հանդարտեցնել իրավիճակը և տանել այն ավելի կառուցողական ուղղությամբ։ Եթե անգամ ամբողջական վերադարձը անցյալին չաշխատի»,- գրել է փորձագետը։
