Թերթը նշում է, որ վերջերս լրատվամիջոցները ծանուցեցին, թե Ախալցխայի Երեւման Սուրբ Խաչ հայկական եկեղեցին վրացիները փորձում են իրենցով անել: Այսինքն՝ վրացիները հերթական ոտնձգությունն են կատարում մեր հուշարձաններից մեկի նկատմամբ: Ձեւակերպումն էլ անհասկանալի է` վրացական իշխանությունները այն ուզում են փոխանցել իրականում գոյություն չունեցող վրաց կաթոլիկ համայնքին:
13-14-րդ դարի կառույց համարվող այս եկեղեցին, որի հիմքերն իրականում ավելի հին են, մինչեւ 18-րդ դար եղել է առաքելադավան: Ապա անցել է Ախալցխայի հայ կաթոլիկներին: Վերջին նորոգության ժամանակ` 1903-ին, եկեղեցուն կից կառուցվում է նաեւ գավիթ եւ զանգակատուն: Այս կերպ եկեղեցին գործում է մինչեւ հեղափոխություն, որից հետո այն դադարում է գործել, ինչպես շատ այլ եկեղեցիներ: Բնականաբար այդ ընթացքում հուշարձանը քայքայվում է, դառնալով կիսավեր:
Պարզվում է, դեռ անցյալ տարվանից Վրաստանը ձեռամուխ է եղել եկեղեցու տարածքի մաքրման եւ պեղման աշխատանքներին: Մասնագետների եւ ականատեսների վկայությամբ` առաջին գործը, որ արել են վրացիները, տարածքի ցանկապատումն է, ընդ որում, ցանկապատի մեջ են առել նաեւ գերեզմանոցը: Սա ծանոթ սցենար է. որպես կանոն, հայկական որեւէ հուշարձան ոչնչացնելուց առաջ այն ցանկապատում են, որ կողմնակի աչքից հեռու ջնջեն հայի հետքը:
Ի դեպ, պեղումներից հետո եկեղեցու պատերի մեջ ներքին հատվածներում ամբողջական եւ բեկորված խաչքարեր են հայտնաբերվել: Այսինքն` հայկականությունը փաստող հավելյալ խաչքարեր են դուրս եկել:
Հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանի վկայությամբ, հայկական հուշարձանների հետ կապված համանման պատմություններ եւ վկայություններ տեղացիներից էլի են լսել: Ախալցխայի մերձակայքում Ուդե եւ Իվլիտա գյուղեր կան, ուր վրացախոս հայ կաթոլիկներ են բնակվում: Նրանք պատմում են, թե ինչպես է տարիներ առաջ Իլյա 2-րդը գնում Ուդե եւ տեղի եկեղեցին օծում վրաց օրթոդոքս եկեղեցու ծեսով, հետո էլ եկեղեցու դռները կողպում ու գնում: Կողպում է, որովհետեւ գյուղում օրթոդոքս եկեղեցու ոչ մի դավանորդ չկա:
Այս դրվագը այնքան է վիրավորել կաթոլիկ հայերին, որ նրանք, վրացախոս լինելով, լեզվական եւ այլ ընդհանրություններ ունենալով վրացիների հետ, միաժամանակ չեն դադարում ներքուստ ընդվզել վրաց հոգեւոր առաջնորդի արարքի դեմ: Հետաքրքիրն այն է, որ վրացախոս հայ կաթոլիկ գյուղացիները շարունակում են աղոթել եւ մոմ վառել եկեղեցու պատից տեղահան արված արձանագրության քարի վրա: Հայերեն կարդալ չգիտեն, բովանդակությունն անգամ չեն կարող կարդալ, բայց գալիս իրենց հուշարձանից տեղահան արված քարին մոմ են վառում:
Թերեւս վրացախոս հայ կաթոլիկների այս շարունակական բողոքներն են նաեւ պատճառ դարձել, որ վրաց հոգեւորականներն իրենց քաղաքականությունը փոխեն եւ, ասենք, Երեւման Սուրբ Խաչի պարագայում այլ ռազմավարություն որդեգրեն: Այն է` հայկական կաթոլիկ եկեղեցին որպես օրթոդոքս օծելու փոխարեն նրանք հայտարարեն` եկեղեցին փոխանցում ենք վրաց կաթոլիկներին: Մինչդեռ նման հասկացություն գոյություն չունի, կան վրացախոս կաթոլիկ հայեր:
Այսինքն՝ վրացիները մի խաբեությունը փոխարինել են մեկ այլ խաբեությամբ:
