«Ճիշտ չէ նրանց ուղին, ովքեր, օգտվելով պատերազմի մասնակիցների սոցիալական վատ վիճակից, փորձում են օգտագործել նրանց, փորձում են բարեգործ ու բարեսիրտ երեւալ, լավամարդ լինել: Ես այսպիսիներին զգուշացնում եմ` ով էլ լինեք` օլիգարխ կամ քաղաքական դաշտի մարդ, կուսակցական կամ չգիտեմ էլ ինչ գործիչ, ձեզ չափերի մեջ պահեք»: Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց գեներալ-լեյտենանտ, ԵԿՄ նախագահ, ԱԺ պատգամավոր Մանվել Գրիգորյանը՝ անդրադառնալով ազատամարտիկների շուրջ բարձրացված վերջին աղմուկին: Նա պատասխանեց եւս մի քանի հարցի, որը ներկայացնում ենք ստորեւ:

Պարոն գեներալ, ինչպե՞ս է Ձեր առողջությունը, ԱԺ հերթական քառօրյային մասնակցելո՞ւ եք:

Շնորհակալություն: Լավ եմ, շատ լավ եմ: Ազգային Ժողովի նիստերին պարտադիր մասնակցելու եմ: Ձեզ էլ եմ առողջություն ցանկանում, բոլոր նրանց էլ, որ իմ առողջությամբ հետաքրքրվում էին: Մեր հայ ազգի եւ մեր վեհափառի աղոթքներն են ինձ օգնել, որ հիմա արդեն առողջ եմ: Քանի ուրիշ հարց չեք տվել, արի առիթը օգտագործենք, շնորհավորենք մեր ժողովրդին Անկախության օրվա կապակցությամբ: Դա մեր տոնացույցի ամենակարեւոր օրերից է: Անկախությունը ձեռք է բերվել մեր լավագույն ընկերների արյամբ, դրա համար էլ առավել թանկ է մեզ համար: Ես մեր երկրապահ ժողովրդին շնորհավորում եմ Անկախության օրվա կապակցությամբ: Գիտեք չէ՞, ամեն հայ էլ երկրապահ է, եթե օրվա 24 ժամն էլ իր տեղում մտածում է երկրի, հայրենիքի, ազգի մասին:

Իսկ հատկապես ի՞նչ օրինագծեր եք պահելու Ձեր ուշադրության կենտրոնում: Ձեր նախաձեռնությամբ ընդունված «Երկրապահ կամավորականի կարգավիճակի մասին» օրենքը թեպետ միաձայն ընդունվեց, բայց այսօր դժգոհություններ կան դրանից, մասնավորապես ասվում է, թե օրենքը միայն ԵԿՄ անդամների համար է, այլ ոչ բոլոր ազատամարտիկների:

Այդպես ասողները կամ օրենքը չեն կարդացել ու բան չեն հասկանում, կամ թուրք են ու ցանկանում են հայ ազգը պառակտել, ցանկանում են Արցախյան հերոսամարտի մասնակիցների շարքերում պառակտում մտցնել: Կլինի՞ որ ասենք գուսանների մասին օրենք ընդունվի, 2 օր հետո մի հոգի կանգնի ասի, թե չէ` մի հատ էլ աշուղների մասին օրենք ընդունեք: Ուրեմն երկրապահ, կամավորական, ազատամարտիկ, ֆիդայի, հայդուկ, աշխարհազորային, սրանք հոմանիշներ են: Տարբեր ժամանակաշրջաններում ժողովուրդը տարբեր կերպ է անվանել ազգի նվիրյալներին: Արցախյան պատերազմի ժամանակ մեր ազգը գործածության մեջ դրեց երկրապահ տերմինը, ու երբ սպարապետ Վազգեն Սարգսյանը նախաձեռնեց ազատամարտի մասնակիցների մի կուռ կառույց հիմնել, կառույցը կոչեց Երկրապահ կամավորականների միություն: Հիմա, ինչ վերաբերում է օրենքին: Արդեն հազարերորդ անգամ պիտի բացատրեմ: Օրենքում պարզ գրված է, որ երկրապահ կամավորականի պետական կարգավիճակ ստանում է այն անձը, ով կամավոր մասնակցել է 1989-1994-ի ռազմական գործողություններին: Վերջ: Այստեղ խոսք չկա ԵԿՄ անդամակցության մասին: Օրենքի առաջ բոլորն են հավասար, եւ այս կամ այն հասարակական կազմակերպության անդամ լինել կամ չլինելով չի որոշվում մարդու վաստակը, մարդու մատուցած ծառայությունը հայրենիքին: Նույնիսկ կարգավիճակ շնորհելիս ԵԿՄ-ին որեւէ գործառույթ չենք վերապահել: Կարգավիճակը շնորհելու է միջգերատեսչական պետական հանձնաժողովը: Ես եւ Երկրապահ կամավորականների միությունը, իհարկե, շահագրգիռ ենք, որ օրենքն արդարացի կիրառվի, որ կարգավիճակ ստանան արցախյան պատերազմի բոլոր կամավորականները, որ հանկարծ չլինեն պատերազմի հետ կապ չունեցած անձինք, որոնց կարգավիճակ կտրվի: Այս տեսանկյունից ես էլ, «Երկրապահն» էլ աչալուրջ հետեւելու ենք պրոցեսին: Իսկ օրենքում լրացումների կարիք անընդհատ լինելու է: Խոսքը պետության հնարավորությունների մասին է: Հնարավորությունների մեծացման հետ, մենք էլ պետք է օրենքում նորանոր լրացումներ անենք, նորանոր արտոնություններ սահմանենք արցախյան պատերազմի մասնակիցների համար:

Իսկ ինչպե՞ ս եք վերաբերվում այն փաստին, որ մի խումբ ազատամարտիկներ հանրահավաքներ են անցկացնում, հանդիպումներ ունենում քաղաքական դաշտի ներկայացուցիչների հետ: Դուք նրանց չե՞ք աջակցում:

ԵԿՄ-ն, հնարավորությունների սահմաններում, աջակցում է պատերազմի բոլոր մասնակիցներին, զոհվածների, անհայտ կորածների եւ հաշմանդամների ընտանիքներին: Այն հարցերը, որ բարձրացնում են մեր ընկերները, ընդունելի են: Անշուշտ, կամավոր կերպով պատերազմ գնացած մարդկանց համար պետությունն ինչ էլ անի, ինչքան էլ անի` քիչ է: Բայց այդ տղաների ընտրած ուղին ճիշտ չի: Առավել եւս ճիշտ չի նրանց ուղին, ովքեր, օգտվելով պատերազմի մասնակիցների սոցիալական վատ վիճակից, փորձում են օգտագործել նրանց, փորձում են բարեգործ ու բարեսիրտ երեւալ, լավամարդ լինել: Ես այսպիսիներին զգուշացնում եմ` ով էլ լինեք` օլիգարխ կամ քաղաքական դաշտի մարդ, կուսակցական կամ չգիտեմ էլ ինչ գործիչ, ձեզ չափերի մեջ պահեք: Թույլ չենք տալու, որ երկրապահի, ազատամարտիկի, մեր մարտական ընկերների խնդիրները մանրադրամ դարձնելով` ձեր հարցերն առաջ բրդեք: Դուք մնացեք ձեր գործին, այս տղաներից ձեռքներդ հեռու: Ցավալի է, որ այդ մարդիկ նոր են հիշել կամ նոր են հասկացել, որ մեր երկրում ազատամարտիկ կա, սահմանամերձ գոտի կա, որ այս խնդիրներով զբաղվել է հարկավոր: Լավ կլինի այդ մարդիկ քիչ թալանեն, մտածեն իրենց հարկերը բյուջե փոխանցելու մասին, այդ դեպքում պետությունը գիտի, թե ոնց կլուծի սահմանամերձ գոտու հարցերն էլ, ազատամարտիկների խնդիրներն էլ: ՀՀ նախագահն էլ, պաշտպանության նախարարն էլ երկրապահ են, մեզանից մեկն են: Նրանք բոլորից լավ են հասկանում ազատամարտիկների խնդիրները, բոլորից լավ կարող են զբաղվել այդ հարցերով: Մի մոռացեք, որ այսօր մեր բանակը մարտունակ պահելու, ավելի հզորացնելու խնդիր ունենք, որովհետեւ դեռ պատերազմող երկիր ենք: Ունենք սահմանին կանգնած երիտասարդ լեյտենանտ, որ պետք է ընտանիք ստեղծի, ունենք գնդապետ, որի ընտանիքը պետք է լավ ապրի, որպեսզի ինքը կարողանա ամբողջությամբ նվիրվել գնդի խնդիրներին: Սահմանին կանգնած հայ զինվորը պետք է զինված լինի արդիական զենքով, իսկ դա հսկայական ծախսեր է պահանջում: Դա մեր ազգի, մեր պետության անվտանգությունն է թելադրում:

Զանգվածային բողոքներին մասնակցող ազատամարտիկներից Վոլոդյա Ավետիսյանը կալանավորվեց: Այս փաստի՞ն ինչպես եք վերաբերվում:

Անմեղության կանխավարկած կա: Քանի մարդու մեղքը չի ապացուցվել` նա անմեղ է: Բայց ես մի բան ասեմ էլի` եթե իսկապես մարդը հանցանք է գործել` ի՞նչ կապ ունի` երկրապահ է, գեներալ է, բժիշկ է, լրագրող է, մտավորական է, իշխանավոր է, ընդդիմադիր է: Ցանկացած մարդ էլ պետք է օրենքի առաջ պատասխան տա: Հո մենք չե՞նք կարող հայտարարել, թե էս մարդուն մի հարցաքննեք, մի ձերբակալեք, մի կալանավորեք, ինչ է, թե նա մեր մարտական ընկերն է: Կարեւորը օբյեկտիվ քննությունն է: Եթե իրոք Վոլոդյան զոհվածի ծնողից փող է վերցրել, զինծառայողի ծնողից փող է վերցրել, ուրեմն նրան խիստ պատժել է պետք, ուրեմն նա մարդ կոչվելու իրավունք չունի: Ես ինքս, երբ կորպուսի հրամանատար էի, երբ փոխնախարար էի, աշխատանքից ազատել եմ գնդապետների, որ զոհվածի ծնողից փող են վերցրել: Իսկ եթե Վոլոդյա Ավետիսյանն անմեղ է, ու պատերազմի մասնակցի գլխին փորձել են զրպարտությամբ գործ սարքել, ուրեմն պետք է այդ գործ սարքողների հերն անիծվի, ուրեմն դրանք մարդ չեն, թուրք են: Կարեւորը, որ ամեն ինչ ճիշտ լինի, արդար լինի: Որ բոլորս այս կերպ մտածենք, ոչ թե մեր մոտիկներին հովանավորենք, մեր Հայաստանն էլ կծաղկի, կզորանա, կդառնա աշխարհի ամենալավ երկիրը:

Քանի որ Հայաստանի ապագայից խոսեցիք, մեկ հարց եւս: Դուք կո՞ղմ եք Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցությանը:

Մենք պետք է դաշնակցենք ռուսի հետ, բայց ամեն օրն օգտագործենք հզորանալու, մեր սեփականը կայացնելու համար, հասկանանք, որ մի օր կարող է ռուսի շահից չբխի այստեղ մնալը: Պետք է կարողանանք ինքնուրույն մեր հարցերը լուծել: Եթե կա ցեղասպան Թուրքիա, եթե կա Արցախի անկախությանը բռնացող Ադրբեջան, եթե ունենք թշնամիներ, պետք է լավ բարեկամներ էլ ունենանք: Մեր անկախությունը մեզ թույլ է տալիս ինքնուրույն այսպիսի որոշումներ ընդունել: Այո, մենք պետք է բարեկամանանք ռուսի հետ էլ, եվրոպացու հետ էլ, ամերիկացու հետ էլ: Կարեւորն այն է, որ որոշումներն ինքներս կայացնենք, մենք որոշենք, թե ինչ է մեզ անհրաժեշտ: Միջազգային հարաբերություններում պետք է ակտիվ լինենք, շատ դաշնակիցներ ունենանք, որ մեր թշնամիներն էլ դա տեսնեն, հասկանան, որ մեզ հետ թշնամություն անելն իրենց ձեռնտու չէ:

Զրուցեց Տաթեւ Մեսրոպյանը