Այս տարի գների մասին պաշտոնական տեղեկությունների հրապարակումներում նորություն է հայտնվել՝ ցուցանիշները ներկայացվում են ենթաեռամսյակային կտրվածքով։ Բացի դրանից տեղի են ունեցել նաև այլ փոփոխություններ, որոնք մենք ձեզ հերթով կներկայացնենք։
Պարզվում է, որ առաջին եռամյակում եղել է զուտ խորհրդանշական գնանկում՝ 0․3 տոկոս տարեկան կտրվածքով։ Ընդհանուր ցուցանիշի վրա ազդել է միջին գների ու սակագների նվազումն այնպիսի խմբերում , ինչպիսիք են հագուստն ու կոշիկը, կոմունալ ծառայությունները, կենցաղային տեխնիկան, տրանսպորտի ու առողջապահության ծառայություները։ Բայց երկրորդ եռամսյակում գնանկումը փոխարինվել է գնաճով, նույնպես ոչ այնքան բարձր՝ 1․3 տոկոս։
Սահմանափակ բյուջեով ընտանիքների համար, իհարկե, ավելի կարևոր են առաջին անհրաժեշտության ապրանքների ու ծառայությունների գները։ Առաջին հերթին սննդամթերքի, որը առաջին եռամսյակում թանկացել է միջինը 2․8 տոկոսով, իսկ երկորդում՝ 5․7։
Նկատենք, որ ընթացիկ տարվա հաշվետվություններում որոշակի ապրանքների գները ներկայացվում են միայն տոկոսներով։ Բացարձակ արտահայտությամբ ցուցանիշներ այլևս ներկայացված չեն։ Դրա համար էլ տարբեր ապրանքների ու ծառայությունների գները համեմատելն անհնար է։ Ըստ էության կարելի է անցած տարվա տվյալների ու աճի տեմպերի հիման վրա հաշվարկել ներկա գները; Բայց հասկանալի է, որ շատ ավելի հեշտ է վերականգնել այդ ցուցանիշների հրապարակումը։
Բացի դրանից, ապրանքների ու ծառայությունների ընդլայնված անվանակարգով համեմատությունների համար բազա է ընտրվել միայն անցած տարվա դեկտեմբերը։ Մինչդեռ այդ ամիսը առանձնանանում է մի շարք սննդամթերքի, նաև ոչ պարենամթերային ապրանքների հանդեպ բնակչության պահանջարկի կտրուկ աճով։ Այսինքն առաջանում է տոներին պահանջված ապրանքները բարձր, այլ կերպ ասած՝ սպեկուլյանտային գներով իրացնելու եզակի հնարավորություն։ Բացի դրանից, կա սեզոնայնության գործոնը։ Օրինակ տեղական բանջարեղենի ու մրգերի դեկտեմբերյան գների համեմատությունը ասենք հունիսյան գների հետ կարող է սխալ եզրակացությունների հանգեցնել։
Կան իհարկե ապրանքներ, որոնցով սեզոնայնության գործոնը վճռորոշ դեր չի կատարում։ Օրինակ վառելլիքը։ Հաշվետու հունիսին , անցած տարվա դեկտեմբերի համեմատ, Երևանում բենզինը թանկացել է 13․9 տոկոսով, իսկ դիզվառելիքը՝ 10․4։ Մարզերի քաղաքներից, որտեղ իրականացվել է գների մշտադիտարկում, բենզինի ամենամեծ թանկացում (15,6%-ով) , գրանցվել է Արտաշատում, իսկ դիզվառելիքի՝ Եղեգնաձորում (13,0%-ով) ։
Սմբատ Գրիգորյան